Ik ontmoette haar wat laat in haar leven, Joke Folmer. Ze was toen bijna 98. Ze werd: 99.
Toen we weggingen, aan het eind van die eerste, en enige, ontmoeting, zei ze: ‘Komen jullie volgend jaar weer?!’ Met minder vraag- dan uitroepteken.
Op dat moment geloofde ik dat ze honderd zou worden. Minstens. Daar waren op haar eiland ook precedenten voor. Oeroude scheepskapiteins woonden er, die de kaap van de honderd rondden als een simpele boei.
Joke woonde op Schiermonnikoog. Ik kwam bij haar aanzetten op de fiets. Bij haar huis stond een rood autootje. Daarvan moest telkens de accu worden opgeladen als er iemand kwam die haar rond kon rijden, maar dat wist ik toen nog niet.
De voordeur van haar huisje stond op een kier. Standaard. Gewoon openduwen en binnenkomen was het devies.
Het duurde niet lang voordat het ijs gebroken was en ik begon met een reeks koffie zetten, en thee. De uren gingen voorbij en ze spoorde me aan naar haar slaapkamer te gaan. Om daar dozen tevoorschijn te halen vanonder haar bed. We kwamen tot de helft. De rest kon wachten tot een volgende keer.
Ze deed een dutje en daarna kwamen we terug. Op dubbele sterkte.
‘Zeg maar Joke’, zei Joke, tegen de vrouw naast me. Zover schopte ik het zelf niet.
Haar verhaal doen ging als vanzelf. Oefening baart kunst. Hoe vaak zou ze het al hebben verteld, op scholen en waar al niet? Kranten, televisie. Als oude oud-verzetsstrijdster had ze, een meer dan verdiende, status.
Maar kon het zijn dat ze me ook iets vertelde dat ze nog niet eerder had verteld? Aan niemand? Nee, toch? Of wel? Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan. Soms komen, aan het eind van levens, dingen boven.
Ik ontmoette haar via het verhaal van Yet, waarna ook Jokes verhaal op mijn website verscheen.
Het verhaal van Yet kwam onlangs opnieuw uit in Nederland, als boek. Mogelijk wordt het een Hollywoodproductie. ‘Bankier van het Verzet’ wilde Joke niet zien, maar een film met onder anderen haarzelf, die wel.
Wat was dat mooi geweest, Joke (100) op de rode loper. Het mocht niet zo zijn.
Onvergetelijk is ze toch.
Eerder op de site:
Terzijde
Ze las veel. Stapels NRC’s. Boeken.
Waaronder, wat laat in haar leven, Cacciucco.