458. Die Barbara

Bij ‘Barbara’, zonder meer, denk ik alleen aan iemand die helemaal geen Barbara heette. Een Franse zangeres. Maar bij ‘die Barbara‘ denk ik juist niet aan díe Barbara, die Française, maar aan een echte. Aan Barbara Dennerlein. Een Duitse.

Variaties op een bestaand instrument.
Deel 1

‘Barbara wie?’ hoor ik velen denken. Althans, ik vermoed dat velen die Barbara niet kennen.

Beide Barbara’s zijn te associëren met muziek en beiden zijn bijzonder. Apart. De chansonnière was dat door haar voorkomen, haar teksten en manier van zingen, die Barbara is dat door haar instrument.

2

Barbara Dennerlein is de ongekroonde koningin van het hammondorgel, een wat ondergeschoven kindje in instrumentenland. Een beetje zoals de mondharmonica. Daarvan was de absolute grootheid de hartveroverende Brusselaar Toots Thielemans. Sinds Toots’ verscheiden is die leegte tot op zekere hoogte opgevuld door Hermine Deurloo, uit Mokum.

Ook het hammondorgel beleefde een dergelijke man-vrouwaflossing van de wacht. De grote man was lange tijd Jimmy Smith, uit Pennsylvania, die mij als middelbare schooljongen ooit vereerde door mij in het voorbijgaan een hand te geven. Een hand, met daaraan de vingers die…

In zijn voetsporen trad die Barbara, uit München. Daarbij is vooral opmerkelijk dat die Barbara er niet echt jazzy uitziet. Om niet te zeggen ‘helemaal niet’. Achter haar orgel maakt ze er eerder de indruk van een verdwaalde bibliothecaresse uit Göttingen, een plaats al even onwaarschijnlijk bezongen door de Franse Barbara.

3

Niet iedereen is dol op hammond. Het klinkt nogal… hammond. Maar bij mij heeft dat orgel alleen al een warm plekje door die hand van Jimmy. Bovendien is op zo’n orgel veel mogelijk dat anders klinkt. Dat geldt ook voor de pedalen, die die Barbara als geen ander beheerst. Kijk maar eens hier, waarin ze tegen het eind een bassolo speelt met haar voeten. (Met het meest onsexy schoeisel op aarde).

4

Dennerlein is trouwens niet de enige dame die zich uitleeft op de hammond. Kijk maar.

TERZIJDE

– De Parisienne ‘Barbara’ (1930-1997) heette in werkelijkheid Monique Andrée Serf.

Een naam die op de lijst ‘Hopeloze Artiestennamen’ hoog scoort.

– Haar chanson ‘Göttingen‘ speelde een even onverwachte als welkome rol in de toenadering tussen Frankrijk en Duitsland na de oorlog.

5