Ik ga het doen. Ik ga het niet langer stilhouden. Ik ben een vulkanofiel.
Maar nee, dat klinkt niet goed. Wat dan wel? Vulkaanfan, vulkaanliefhebber? Nee, ook niet. Te slap en ook niet in de roos.
Het is meer iets dat ook mensen hebben met een fascinatie voor haaien en slangen, een combinatie van ontzag en bewondering. Beetje angst ook. Maar terwijl je een haai of een slang eventueel nog de baas zou kunnen, gaat dat bij een vulkaan niet lukken.
Hoe kom ik aan die ‘vulkaandoening’? Misschien ben ik nog steeds in de greep van de vulkaangeest. Eerder verscheen op deze site een verslag van hoe ik ooit bijna het leven liet, op een vulkaaneiland. Ik schreef:
Was het voedselvergiftiging? We zullen het nooit weten. Sommigen zeiden: ‘Het is de vulkaangeest’. Zeker is dat ik dagenlang met torenhoge koortsen in de richting van het randje zweefde. Dat zweven deed ik liggend. In het diep doorzakkende bed van een goedkoop pensionnetje. De kromme curve onder mijn rug vond daarbij zijn tegenhanger in het uitzicht: de rechthoek van het raam, met daarin een diagonale streep. De helling van de vulkaan. Uitgedoofd, die wel. Ik bijna.
Later heb ik veel tijd van mijn leven doorgebracht met uitzicht op het ideaal van Simon Carmiggelt: ‘Op je rug liggen roken, terwijl de mensen zeggen: ‘Hij werkt”.
Hoewel, de ‘mijne’ werkte niet. Ook die was ‘dood’. Maar hoe dood is dood? De verse vulkaan op IJsland, onderwerp van mijn huidige fixatie, had zesduizend jaar lang geen kik gegeven. En kijk nu! Een paar maanden nadat hij weer tot leven kwam wordt hij steeds levendiger. Sterker, zo zoetjesaan beginnen de IJslanders hem te knijpen. In het begin werd hij afgedaan als ’toeristenvulkaan’: makkelijk bereikbaar en ongevaarlijk. Ze vonden ‘m madurodammerig, maar dan wel met reclamewaarde. De IJslandse televisie installeerde webcams, zodat iedereen in de wereld het spektakel rondom de klok kan gadeslaan. Al spoedig was ik verslaafd. Een beetje zoals je tegenwoordig 24/7 in vogelnesten kan kijken en voortdurend wil controleren hoe het gaat. Dat heeft iets voyeuristisch, het is een beetje een ‘Trumanshow’, al die beestjes ongewis van het feit dat hele hordes thuis door het sleutelgat van hun slaapkamer zitten te loeren. Voor zover je daarbij last zou hebben van een schuldgevoel, ben je beter af bij de vulkaan. Die staat ongenaakbaar uit te stoten met een air van ‘Wie doet me wat?’ Niemand, natuurlijk. Hoewel de IJslanders een poging hebben gedaan de gloeiende pap tegen te houden door het opwerpen van aarden wallen. Als een soort wedstrijd Zandkasteel – Tsunami.
Niet dat ze dachten dat hun schuifsels echt stand zouden houden. Meer als proef en om wat tijd te winnen.
Inmiddels wordt die tijd verbluffend snel krapper. In het begin opende de grond zich op meerdere plaatsen en stroomde de lava continu, maar beschaafd. Inmiddels zijn alle kratertjes buiten bedrijf, op één na. Die groeit als kool en gedraagt zich als een geiser. Om de paar minuten laat hij zich kennen. Maar dan ook pittig. Voor het zich vergapende publiek wordt het steeds moeilijker om de hete brij heen te dansen. Het oranjerood rukt op, overal, en vult hele valleien. Crescendo.
Het is vooral die stromende steen waarvan ik geen genoeg kan krijgen, zoals het kijken in een haardvuur.
Daar kan geen enkele krimi tegenop. De manier waarop het vloeit, gewoon traag, traagtraag, of razendsnel, zoals nu; de vorming van het zwarte vel op zijn rug, een lavastroom is oneindig aantrekkelijk. Gevaarlijk aantrekkelijk. Af en toe denk ik aan Hans Brinker.
Die aantrekkingskracht heeft ook heel wat IJslanders aangetrokken die om de aandacht strijden van kijkers op YouTube. Onder de verschillende types filmpjesmakers heb je De Babbelaar, De Amerikanige (inclusief geo-professor), De Grondige en meer. Ook gewone dronefans zijn erbij, die zich uitleven op dit hot topic dat al tot een hele serie vliegende-camera-crematies heeft geleid. De meeste filmpjesmakers willen zelf gezien en gehoord worden, anderen beperken zich tot het laten spreken van wat er is te zien.
In ontzagwekkende schoonheid.
TERZIJDE
Slechts een enkeling weerstaat de drang meer of minder passende muzak onder het eigen filmpje te monteren.
Inmiddels zijn er meer 24/7 camera’s actief, zoals deze.
In het verlengde van de lavastroom: een kustweg en, tromgeroffel, een intercontinentale glasvezelkabel.
Inmiddels is de kabel verdiept.
Het wordt niet uitgesloten dat de huidige eruptie drie tot wel driehonderd jaar kan duren en dat er zich ook nieuwe erupties kunnen voordoen.
‘Lava’ is mogelijk via het Napolitaans afgeleid van het Latijnse labi– glijden, in eerste instantie de lava beschrijvend van de Vesuvius.
Goethe beklom de Vesuvius (terwijl die werkte), ik moet nog.
Houdt het nou niet een keer op, met die lava? Wij houden zelf eerder op. 99% van de aardmassa is nog steeds heter dan 1000 graden. De aardkern is 6000° plus.
De wellicht gevaarlijkste vulkaan van Europa, groter nog dan de Etna, bevindt zich onder water tussen Calabrië en Sicilië. Hij luistert (niet) naar de naam Marsili.
Het genoemde, eerdere verslag ging over Salina.
En voor wie nog een uurtje over heeft…