Wereldjes met zes mensenkinderen erin. Maximaal. Minimaal: de kans dat je van zo’n wereldje niets wijzer wordt.
Het doet een beetje denken aan de bewering gisteren op tv, in de marge van het WK voetbal. In de Braziliaanse favelas is de samenleving heel sociaal. Automatisch. Door gebrek aan ruimte.
In coupé’s is het net zo. Zeker, vooral door de opkomst van sociale media is ook het coupé-klimaat minder sociaal geworden, maar toch. Een coupé waarin zich geen gesprek ontspint is zeldzaam. Vooral op de lange afstand. Eén ‘coupé’, in de zin van zo’n wereldje met dezelfde samenstelling, kan dan uren duren. Zo hadden we er van Rome tot Sicilië maar twee.
De Eerste
Van het coupéonderwerp par excellence komt niets terecht. We zullen dus niets horen over die ene pasta en dat unieke worstje. Die zullen vandaag verborgen blijven in de culinaire kennis die ook Italiaanse treinreizigers trots in zich mee dragen. De reden: een drama. Nou ja… eigenlijk valt het best mee. Maar la mamma is er toch ondersteboven van.
Ze was met haar vader en een oom naar Rome gekomen voor een huwelijk. Diep vanuit Calabrië. Maar ja, wat moet, dat moet. En wat gebeurt? Terwijl la mamma ver weg is in de Eeuwige Stad, flirt haar zoon (van 19) juist met het eindige. Hij raakt met zijn auto van de weg. Auto aan gort, zoon naar het ziekenhuis. Diagnose: hij heeft niets. Niente. Maar toch, Zoon + Ongeluk + Ziekenhuis = la mamma in alle staten. Daar gaat zoon nog spijt van krijgen. Mamma verklaart vastberaden: ‘Ik laat hem nooit meer alleen’.
Eigenlijk had ze spoorslags naar huis willen gaan toen ze het hoorde. Maar de portemonnee werkte niet mee. Tegenwoordig liggen de treinprijzen niet meer vast. Hoe eerder je boekt, hoe goedkoper. En je kan soms wel later reizen dan je reservering, maar niet eerder.
Ondertussen kijkt haar oom, tussen dutjes door, minzaam toe. Hij is het best gekleed van het stel. Als jongen heeft hij lang geleden de grote sprong gewaagd. Hij is de Calabrese armoede ontvlucht en naar Brazilië gegaan. ‘Maar’, zegt oom, ’tegenwoordig heb je het hier beter als je jong bent’. De werkloosheid in Zuid-Italië mag dan torenhoog zijn, met wat geld van de staat en de spaarpot van opa en oma kom je op je scooter nog best ver.
Calabrië (detail)
In Brazilië begon oom met het venten van kranten in een taal die hij niet verstond. Inmiddels woont hij in Copacabana en doet vermoeden dat hij die paar kranten ruim ontstegen is. En Rio mag dan gevaarlijk zijn – in het donker waagt hij zich niet meer buiten – toch zal hij er altijd blijven. Pas vlak voor de finale van het WK gaat hij er weer naar terug. Voetbal interesseert hem niet. Nee, wat hem in Brazilië hield waren de vrouwen: ‘De één na de ander’. Zelfs op het zorgelijke gezicht van la mamma breekt hierbij de zon zowaar even door.
Trouwens, ook bij de Romeinse vrouw die onze coupé completeert breekt opeens iets door. Een hemels inzicht: ‘Uw zoon kreeg dat ongeluk op 31 mei, nog in de maand van Maria!’
‘Ja’, beaamt la mamma, ‘ik krijg er helemaal kippenvel van!’
Hun conclusie is zonneklaar. Een dag later en haar zoon was er, zonder de bescherming van La Madonna, niet zo genadig afgekomen…
Brugge (detail)
Coupé Nr.2
Is heel anders. Centraal staat en zit een jong stel. Een Calabrese uit Santa Maria del Cedro en haar Siciliaanse vriend uit Milazzo. Hij is geschokt dat we ‘het’ al hebben gehoord, het bestaan van een soort taximaffia op Milazzo’s treinstation.
De sympathieke IT-expert kan het niet ontkennen. ‘Vroeger lag het station in de stad, maar ze hebben het verlegd’. Om redenen die niet meer bestonden toen het nieuwe station klaar was. Maar nu ligt het wel ver van de haven, waar in Milazzo alles om draait. En het is zondag, bussen rijden er niet. We zullen zien.
Ondertussen laat de IT-expert zijn licht schijnen over mijn virusprobleem. Typisch Windows, natuurlijk. Bij Apple heb je niet eens een virusscanner nodig, toch? Een ernstig misverstand, zegt de expert. Zijn suggestie: F-Secure. Ik zei het toch? In coupé’s steek je van alles op.
In Milazzo delen we een taxi, tot grote woede van een andere chauffeur. Een collega moet ‘delen’ weigeren, vindt hij. De gemoederen lopen bijpassend op: we zijn nu in vulkaangebied.
(Voor Santa Maria del Cedro zie Cacciucco, het boek, p.39)
Cedro candito