468. Oekraïnia / 2

– Muiterij? Rebellie?

Welnee, het oprukken van de Wagner-huurlingen richting Moskou was gewoon een speciale militaire operatie.

– Sinds de eerste Oekraïnia-blogpost is er veel water door de Dnjepr gestroomd. Onnatuurlijk veel zelfs, nadat het al onnatuurlijke stuwmeer leegliep. Als gevolg van sabotage door… Ja, door wie?

Een damdoorbraak betekende voor- en nadelen voor beide partijen.

In principe zou je bij de schuldvraag geneigd zijn vooral naar de Russen te kijken. Maar inmiddels hebben de Oekraïners minstens vier andere dingen opgeblazen, zo lijkt het nu: drie Nord Stream-gaspijpleidingen én hun geloofwaardigheid. In één moeite door. Als het waar is.

In elk geval lag bij die sabotagedaad de schuld van geen enkel land voor de hand. Weliswaar had Amerika zich fel tegen Nord Stream gekant, vanwege het risico van Russische chantage, maar ten tijde van de sabotage was dat een weliswaar goed, maar achterhaald argument. En wat zou het belang van Oekraïne kunnen zijn geweest? Zekerheid dat Rusland geen gas meer zou kunnen leveren aan andere westerse landen zonder gebruik van de leiding die door Oekraïne loopt?

Geen idee. Wel, dat de nu ontstane twijfel mijn (enorme) sympathie voor Oekraïne dreigt te corroderen. Het was niet aan hen een buitengewoon kostbaar project van derden te verwoesten, met als collateral damage kolossale schade aan het milieu. (Bij de explosie(s) kwam een enorme hoeveelheid methaan vrij, een onnodige extra bijdrage aan het broeikaseffect).

Bovendien bezwoer de Oekraïense president Zelensky destijds bij hoog en bij laag dat zijn land er niets mee te maken had. Maar was dat wel waar, en, zo niet, wist hij daarvan?

Het eerste slachtoffer van oorlog is, traditiegetrouw, de betrouwbaarheid van het nieuws. Bij beweringen van strijdende partijen is het raadzaam een goed gevulde zoutpot bij de hand te houden. Zo kan je cijfers inzake de eigen verliezen bijna standaard vermenigvuldigen en die van de vijand delen, door twee, drie…?

Je kan van oorlogvoerenden niet verwachten dat ze je voortdurend de waarheid vertellen, maar als zou blijken dat Zelensky keihard heeft gelogen, à la het tsaartje in het Kremlin, dan ondermijnt hij daarmee de steun die hij van zijn sympathisanten zo nodig heeft.

Vooralsnog verdient hij het voordeel van de twijfel, maar twijfel is een hardnekkig gif…

– News

De man die ik laatst ontmoette, gewoon in ons eigen land, twijfelde niet. Sterker, hij wist het zeker. Dat ik het mis had.

‘Ik heb toevallig dagelijks tijd over’, verklaarde hij. Die benut hij door het afspeuren van het internet. Daarbij was hij onder meer (of vooral?) gestuit op een website van een ex-werkneemster van de Amerikaanse commerciële nieuwsdienst Fox News.

Ah, Fox? Er rinkelde in mijn hersenpan een kassabelletje, ter waarde van 787.5 miljoen dollar. Dat was het bedrag waarvoor Fox onlangs schikte in een zaak waarbij het was aangeklaagd wegens het verspreiden van valse informatie. (Een schikking als een koopje. Geëist was €1.7 miljard).

Maar waarom is die ex-Foxwerkneemster ex-? Het liegen moe?

In elk geval was de man die voor me stond een gezellig ronde verschijning, een zuiderling. Niet te beroerd, bovendien, om een onwetende centrumling voor te lichten inzake Oekraïne. Over hoe het écht zit:

– Poetin kon niet anders dan Oekraïne binnenvallen. Er was hem beloofd dat de NATO niet verder in Russische richting uit zou breiden. Ze deden het toch!

– Rusland heeft helemaal geen imperialistische bedoelingen, in tegenstelling tot Amerika!

– In het Russisch sprekende oostelijke deel van Oekraïne lopen/liepen heel wat Oekraïners met getatoeëerde hakenkruizen rond!

– Voor iedere Rus die sneuvelt, sneuvelen er acht Oekraïners. Acht!

Opnieuw rinkelden er bij mij belletjes, maar dan niet die van de kassa. Veel van dit News was voor mij niet nieuw. Behalve dan, ik geef het toe, dat van die ‘één op acht’. En dat op een moment dat Oekraïne nog vrijwel geheel in de verdedigende fase, en Rusland in de aanvallende fase was. Terwijl juist aanvallen doorgaans (veel) meer manschappen kost dan verdedigen. Misschien dat mijn onderwijzer ook nog echt nieuws had, namelijk dat de Russische soldaten veel beter zijn dan die van de tegenpartij? Maar daarover repte hij niet.

Ook nieuw voor mij was om iemand te ontmoeten die overtuigd bleek van ‘alternatieve feiten’. En verdubbelde halve waarheden. Ik wist wel dat die mensen bestaan, maar ik vermoedde niet zo iemand zomaar te treffen in een tuin, bij een zacht zonnetje onder NAP.

Zeker, ‘Toetst alles en behoudt het goede‘ is een bijbelspreuk met eeuwigheidswaarde. Maar bij wat ik niet zelf kan toetsen houd ik het vooral bij beproefde ‘oude’ media, met het blad The Economist als gouden standaard. Qua fact-checking. Niet dat ik het met hun conclusies eens hoef te zijn.

Kortom, de man tegenover me en ik, we drinken uit verschillende bron. Kan dat nog goedkomen? In elk geval hielp de baas van de Wagner-groep me een handje, door te ‘onthullen’ dat de Russische voorwendsels om hun buurland binnen te vallen precies dát waren: voorwendsels.

Heeft dat ‘nieuws’ uit onverwachte hoek nog effect? De Foxy-zuiderling heb ik sindsdien niet meer ontmoet.

– Wat kan je zelf doen?

We nodigden lukraak het eerste stel Oekraïners dat we in onze buurt tegenkwamen te eten uit. Ze bleken degenen die dat van al hun landgenoten wellicht het minst nodig hadden.

Andere poging dan maar: we sturen bijdragen aan de vrouw van de enige Oekraïner die we kennen die nog in Kyiv is. Samen met andere vrouwen naait ze camouflagenetten. Net nu ik lees dat je met de huidige techniek daar met drones doorheen kan kijken…

Nou ja, die drones kunnen niet overal zijn houd ik me voor, dus gaan we er maar mee door.

Kyiv, 2011

– Voordeel?

Hopelijk levert dit drama toch nog een ‘voordeel van het nadeel’ op. Dat Oekraïne er, uiteindelijk, als land beter uit tevoorschijn komt. In de zin van minder corrupt, om maar eens iets te noemen.

Eén verandering is in elk geval al een feit: Oekraïne is nu méér Oekraïne dan het ooit was.

Alle Oekraïnia

Terzijde

De ‘Toetst alles’-bijbelspreuk kent vele varianten, zoals ‘Onderzoek alles en behoud het goede’.

De King James-vertaling houdt het bij ‘Prove all things; hold fast that which is good‘.

N.B.

De tekst van 1 Thessalonicenzen 5:21-22 wordt gevolgd door:

Onthoudt u van alle soort van kwaad’.

Goed voor alle gezindten.