Coronafietsen 4

CORONAFIETSEN

(richting Berlijn)

4. Naar de ex-DDR

De Inhaberin van ons onderkomen is een sympathieke vrouw uit Het Oosten. Als 16-jarige is ze op eigen initiatief naar Het Westen getrokken voor een betere toekomst, haar ouders in tranen.
De ideale kandidaat om een fascinerende stelling op te testen die ik ergens oppikte.

De vrouw lacht wat. Ze herkent zichzelf in dit verhaal, maar ze denkt dat het rechtse in Het Oosten eerder komt doordat de toevloed van immigranten daar veel minder geleidelijk is gegaan dan in Het Westen. Weliswaar zijn er ook in Het Westen na Merkels ‘Wir schaffen das‘ opeens veel migranten bijgekomen, maar daar waren ze aan buitenlanders al veel langer gewend.

Op het marktplein van Einbeck zit een hele groep, ja een groep wat? Zigeuners? In elk geval zitten ze er erg op hun gemak, lijkt het. De sfeer is vreedzaam.
In het nieuws vandaag: aandacht voor racisme binnen de politie, vooral in Nordrhein-Westfalen, en de uitkomst van een enquête.

Moet Duitsland de vluchtelingen van het Griekse kamp Moira opnemen?

Ja, zonder meer: 43%
Ja, als de rest van de EU ook meedoet: 42%
Nee: 10%

Onderweg zie je soms huizen waar het elke dag vlaggendag is. De Duitse driekleur wappert er permanent. Je vermoedt daarbij een politieke richting, maar klopt dat wel?

Zelf heb ik mijn eigen vlaggendag, zonder vlag. Ik ben jarig. Waar naartoe voor mijn verjaarsdiner? Tot nu toe is ons vooroordeel bevestigd: de ‘gutbürgerliche‘ Duitse keuken is ronduit… gut.

Zeker Duitse Süppchen zijn super (helemaal na het fietsen)

Maar na een week ongeveer word je er een beetje moe van. Veel Duitsers zijn hun eigen keuken structureler moe. Vandaar dat het steeds moeilijker wordt die goede oude Duitse keuken nog te vinden.
Maar echt Duits is ook: De Griek. Allang. Geen gemeente zonder Griek. Maar Grieken (waar je kan eten) vallen meestal tegen. Bijna altijd. Helaas, ik ben jarig op een maandag en dus komen we waar ik zeker op mijn verjaardag nooit zou willen zijn. Maar deze valt mee, zowaar. Ook de wijn. Dat is trouwens iets dat in heel Duitsland opvalt, zeker voor een wijnland: de wijnkaarten zijn vaak onder de maat. Daarentegen zijn de open wijnen even vaak in orde. Wel krijg je ze doorgaans per sloot. Soms zelfs wel een kwart liter in één glas. Een hoeveelheid, zou je denken, nog uit de tijd van de Germanen.

Ook opvallend: het is acht uur geweest en in het stadje kan je een kanon afschieten, al is het prachtig weer. Alsof er op slag van de ‘Tagesthemen’ op tv een avondklok is ingegaan. Een vrouw weet de reden: ‘Voor jullie is Einbeck nieuw, maar wij kennen het al’.
Zeker, de tv en het internet hebben het sociale leven overal veranderd, maar toch weten we zeker dat in Italiaanse steden en dorpjes er op de pleinen nog mensen zitten die hun eigen plaats al kennen.

De volgende ochtend biedt het marktplein ‘een Avercampje’ in de herfst. Overal is iets te zien. Doodsaaie echtparen aan de koffie. Met als contrast een opvallend kwartet. Hij, een bebaarde beer, tatoeages overal, omringd door een drietal jonge vrouwen. Ze zijn nog aan het begin van hun tattoocarrière, op hun bleke armen is nog plaats voor meer. Ze ogen aan de kwetsbare kant, helemaal naast die ongenaakbare, zelfbewuste bonk. En haremhouder?
Verderop gaat een trouwerij beginnen, in het monumentale stadhuis. De brandweer heeft van brandslangen erebogen opgericht. Weliswaar schijnt er rond het stadje een tweetal pyromanen actief te zijn, maar die houden waarschijnlijk alleen van vlammen in het donker.
Ook de rug van de bruid onthult een tatoeage, een tandje subtieler dan die van ‘de harem’ op het terras. Alle bruiloftsgasten vallen elkaar om de hals. Zoenen überall.

Links op een terras maakt een ober ondertussen luidruchtig ruzie met een paar klanten. Om zijn argumenten beter hoorbaar te maken heeft hij zijn mondkapje onder zijn kin gedaan. Sommige andere kapjes die je ziet vertonen tekenen van slijtage. Kortom, houden de Duitsers zich wel zoveel beter aan de regels dan wij?

Sinnlose maskerade (2x)

Feit is dat hun aantal besmettingen veel lager ligt dan bij ons.
Het geheim, vermoed ik, is verbonden met een heel ander fenomeen: Duitsers betalen nog graag coronariskant contant. En waarom? Omdat ze niet naspeurbaar willen zijn. Omdat ze weten hoe ze zelf zijn: methodisch onovertroffen. Het gevaar dat daarin schuilt bij minder gewenst gebruik betaalt zich positief uit wat corona betreft. De Duitse autoriteiten zijn kampioen contactonderzoek en weten je te vinden.
Een monument op het plein doet daarbij wat onprettig aan.

Maar het herinnert je eraan dat dit symbool veel ouder is dan de tijd waarin het onzindelijk werd misbruikt.
De in het westen gangbare rechtsdraaiende variant gold vanouds als gelukssymbool. De linksdraaiende swastika uit het oosten is nóg ouder.

Verderop hangen twee oerduits uitziende jongens rond de pui van het toeristenbureau en doen een boks met een importuitziende passant. Hun pusher, lijkt het.

In een etalage:

Na dagen rijden door Oosterburenland is er geen ontkomen aan. Het zijn:

Heggenschaarfetisjisten

Je verdenkt ze ervan groeiende groene bolletjes en andere vormen in hun tuin te hebben, juist om ze te kunnen bijpunten. We betrappen er één op heterdaad. Hij hanteert een soort mini-tondeuse om ook maar het kleinste onvolkomenheidje mee weg te werken. Je zou ook niet willen dat de buren zouden zien dat er uit één van je bolletjes een sprietje steekt. Met achterklapgarantie.

We rijden door en ontmoeten mannen die het grootser aanpakken. Met zwaar materieel halen ze dode sparren uit het bos. Langs de weg ligt er al een hele stapel van. Ook deze zijn ten prooi gevallen aan de letterzetter, net zoals de verticale lijken die we zagen op de Veluwe en in het Teutoburgerwoud.
‘Letterzetter’ is trouwens wat veel eer, want de rupsen zetten hun letters ronduit beroerd. Wat ze doen resulteert eerder in een soort ‘negatieve spaghetti’.

De mannen trakteren elke gevelde boom op een dosis gif. En dan?
‘Deze gaan allemaal naar China’, weet de boswerker. Door de massale sterfte kost zo’n spar bijna niks meer. Je zou bijna aan een complot gaan denken…
‘Is er een relatie tussen de sparrenramp en klimaatverandering?’ De mannen beamen het. In het algemeen hebben de kevers een voorkeur voor zwakke bomen. En hoe minder regen er valt, hoe zwakker ze worden. Meer specifiek: naaldbomen verdedigen zich tegen indringers door de aanmaak van hars. Maar daar is vochtaanvoer voor nodig.
Helpen spechten? Alweer is het antwoord ja. Probleem: waar haal je een tsunami aan spechten vandaan?
Toch bezien de bosmannen het probleem, zoals de Italianen zeggen, con filosofia: ‘Er zal een nieuw evenwicht ontstaan’.

We eten een broodje naast een bordje.

Evenwicht is ook aan de Innerste Stausee nog niet gevonden. Niet alleen is het stuwmeer alarmerend leeg, ook bij ons hotel is de balans wat zoek. Het blijkt een typische ‘Ik vertrek-locatie’*. Een Amsterdams echtpaar heeft het een half jaar geleden gekocht nadat het twee jaar leeg had gestaan.
Daarna kwam corona en een bijna leeg meer… We voelen aan dat het beter is niet teveel aan te dringen om te horen hoe het gaat, uit vrees dat het meer alsnog vol zou lopen met tranen. Waterlanders die achter een innerlijke stuwdam bijna over de rand lijken te klotsen.
Een Ajax-sjaal boven de bar maakt een heimweemoedige indruk. Aan de muur een variant van Edward Hoppers beroemde schilderij ‘Nighthawks’. Nieuwe titel: Boulevard of Broken Dreams.
Voorlopig houdt het tweetal dapper vol. De man van het stel zwaait de scepter in de keuken, al is hij in de ware ‘Ik vertrek’-traditie niet opgeleid als kok. We wensen ze het beste: vers water en veel gasten.

Goed idee dat navolging verdient: in meerdere Duitse restaurants zien we de mogelijkheid om voor een paar euro minder een kleinere portie te krijgen.

_____________________________________________________________________________________________________

‘Rot!!‘, brult iemand achter ons.
We zijn in de oostelijke buitenwijken van Bad Harzburg. Hier ergens moet hij geweest zijn, de grens met Oost-Duitsland. Voor ons gevoel zijn we amper honderd meter in Het Oosten, of iemand wijst ons er krachtdadig op dat we een rood fietserslicht hebben genegeerd. Op een zijweggetje zonder verkeer.
Iets verderop doen we weer iets creatiefs onschuldigs dat volgens een Einheimischer toch niet door de beugel kan. Een klein autootje toetert harder dan hij groot is. De man rijdt ons voorbij, slaat af, draait en blijft wachten. Alsof hij ons beter observeren wil.
Zijn deze twee reprimandes toeval, of zijn we net een superlatieve mentaliteitsgrens overgegaan? We zien gebouwen die de indruk maken van opgeleukte woonkazernes. Echt ex-DDR, denken we.
Maar klopt dat wel? Pas een stuk verderop, in het bos, stuiten we op:

Alsof we hem hadden besteld nadert er een wandelaar, uit de ex-DDR. Zijn hond is klassiek, een Duitse herder, zijn T-shirt is van AC/DC. Zijn armen vol tatoeages. Hij ziet eruit als een smokkelaar in ruste, al kwam je hier vroeger als smokkelaar niet ver, zou je vermoeden.
De grenspaal is hagelnieuw, compleet met het DDR-symbool. De wandelaar weet wel waar de oude gebleven is. ‘De oude zijn allemaal…’, zegt hij en maakt met zijn arm een klauwgebaar. Wie weet heeft hij er zelf wel een.
‘Sommige mensen schijnen nostalgisch te zijn, wat de oude DDR betreft…’, werp ik op, maar daar wil de wandelaar niets van weten.
‘Nee, vroeger… Nee. Iedereen bespioneerde iedereen. Je kon niemand vertrouwen’.
‘Zelfs je hond niet’, zeg ik. Maar overstatement wordt hier niet begrepen.
‘Die wel’, weet de man, ‘honden zijn trouw’.

* ‘Ik vertrek’ is een tv-programma over Nederlanders die hun geluk beproeven in het buitenland.

1. Naar de grens
2. Naar Gütersloh
3. Naar Einbeck
4. Naar de ex-DDR
5. Naar huis