Van Dale geeft als betekenissen, onder meer: karakteriseren, typeren.
In de variant ‘jezelf profileren’ heeft het iets positiefs. Je zorgt er zo voor dat je letterlijk ‘uit-stekend’ wordt. Je onderscheid je ermee in positieve zin van anderen. Bij vacatures wordt vaak gezocht naar iemand met ‘een bepaald profiel’. En autobanden zonder profiel worden afgekeurd.
Maar ook vaak zijn ‘profiel’ en ‘profileren’ juist negatief. Zoals in ‘daderprofiel’ en ‘etnisch profileren’. Bij dat laatste wordt er a priori met een scheef oog naar iemand gekeken op grond van zijn of haar afkomst.
Laatst stond er een verhaal in de krant van een man uit Bangladesh die met zijn vrouw een showroom van BMW bezocht, waarbij ze direct werden geleid naar de afdeling Occasions. Dat was meteen het laatste dat ze daar zagen van de (schatrijke) plastisch chirurg.
Zuid-Amerikaan op scooter, die hem lek trapte om ons daarna te beroven,
te Barcelona.
Etnisch profileren is uit den boze, zeker door de politie. Maar profileren op zich, in de zin van ‘categoriseren op basis van vooroordelen’, is maar al te menselijk. Niet in het minst omdat veel vooroordelen voortkomen uit oordelen achteraf.
Ikzelf profileer aan de lopende band. Als ik bij mezelf op zoek ga naar een rijtje standaardprofileringen waar ik mij aan ‘schuldig’ maak, dan loopt het lijstje al snel vol. (En kan er nog veel meer bij).
Mijn Spontane Profielcollectie
Pitbull =
Baasje met persoonlijkheidstekort.
Baasje met agressiviteitsoverschot.
Baasje met beide.
Volkswagen Golf = Uitkijken!
Burberry-ruitje
Drager boven de 80 = klassiek.
Boven de 30 = fantasieloos persoon, zonder hoop op herstel.
Onder de 30 = waarschijnlijk crimineel(tje).
Onder de 30 + Gucci tasje = crimineel(tje).
Verkeerd hoofd in dure auto = vraagt om profilering.
Bontkraag op scooter = vaak aspirant-‘verkeerd hoofd in dure auto’.
Labrador = braaf baasje, boven modaal, mogelijk met Volvo.
Labrador + boerenzakdoek = braaf baasje dat een boete moet hebben.
Enzovoort.
Ik kan er niets aan doen. Niet dat ik niet opensta voor nuancering bij nader inzien, maar het bovenstaande doe ik, als ik eerlijk ben, als vanzelf. Mea culpa.
Maar dan nu de spannendste vraag: maakt het bij die profielen voor mij iets uit welke afkomst iemand heeft? Bijvoorbeeld: vraagt voor mij ook een donker hoofd in een dure auto om profilering?
Nee. Verkeerde (en goede) hoofden heb je in alle tinten.
Pffff, een beetje correct ben ik dus wel.
2023
Update profiel ‘Bontkraag op scooter’: ‘Zwart NorthFace-jack op fatbike (of nog op scooter)’.
TERZIJDE
Hoe kan je zeker weten dat een politieman, die een donker iemand in een dure auto aan de kant zet, bezig is met etnisch profileren?
Kan het politiewerk gaan lijden onder ‘profileerangst’?
Ten overvloede:
Uiteraard voldoe ik zelf aan geen enkel profiel zoals hierboven. Je profileert vooral ‘de anderen’.