In november kan je Piemonte (Piëmont) blind vinden.
Stel je neus in op truffelgeur en rijden maar.
We nemen onze intrek in de herberg Madonna della Neve, naast een gelijknamig kerkje. De waard weet te vertellen dat die ‘Madonna van de Sneeuw’ een lokaal meisje van haar blindheid genas, een wonder dat samenviel met een tweede mirakel: sneeuw midden in zomer.
Zeker is dat Italië meer dan honderdvijftig heiligdommen kent die aan de sneeuwmadonna zijn gewijd, in de maten XS-XL. De legende is oeroud en vindt zijn oorsprong in Rome. Een steenrijke Romein krijgt in de nacht van 4 op 5 augustus een visioen dat hij een Maria-kerk moet laten bouwen. Daar waar sneeuw ligt. En ja, warempel. De volgende dag lígt er sneeuw, daar waar vervolgens een heuse sneeuwmadonnabasiliek verrees. In onze tijd beter bekend als de Basilica di Santa Maria Maggiore.
Maar die reus mag veruit het grootste sneeuwmadonnabouwwerk zijn, de meeste staan in Piemonte. De ‘onze’ is aan restauratie toe. De klokkentoren is al klaar. Een puur lokale onderneming, zo vertelt de waard. De kerk zelf had, althans gaf er geen geld voor. Kosten: 30.000 euro. Een derde daarvan voor de bouw en de rest is opgegaan aan ‘bureaucratie en overige kosten’, zegt Pier Massimo meesmuilend.
Een plaquette op de toren draagt de herbouw op aan zijn broer, die omkwam zoals zovelen in de Italiaanse heuvels: onder zijn eigen tractor.
Al met al wordt het wel weer eens tijd voor een positief wonder. In het dal zijn ze anno 2013 nog maar net bekomen van een verwoestende tornado. Nooit eerder gezien in dit gebied. En maar een paar jaar geleden werd deze zone midden in de zomer getroffen door een ander verbluffend fenomeen. Niet door sneeuw, maar door hagelstenen zo groot als tennisballen. Twee rampen waar geen dak (en geen zonnepaneel…) tegen is bestand. Maar – je zou zeggen: ’typisch Piemonte’ – de mensen hier doen niet aan lamenteren. Ze stropen de mouwen op en gaan er tegenaan. Keer op keer.
Pier Massimo schept de pasta op. Maar waarop? Niet op een bord, maar op een sneeuwwitte linnen doek.
Een oud gebruik, zegt hij, om het laatste vocht te onttrekken aan deze pastasoort, de agnolotti del plin. (Zie Il Menù). Overdreven of niet, het smaakt uitstekend. Alles hier, eigenlijk. En we raken niet uitgepraat over de wijnen van een eerder bijna uitgestorven druivensoort. We drinken die Ruchè di Castagnole Monferrato voor het eerst. Maar zeker niet voor het laatst. Een ontdekking.
*
Piemonte Varia
Truffelprijs per ons (herfst 2013): ca. 250 euro
Zie voor deze truffels ‘De witte van Alba’ in Cacciucco, het boek. Pag.58 e.v.
Een Piëmontees met een Franse moeder zegt dat in zijn moederland de culinaire middenklasse totaal is weggevallen. ‘Gewoon goed eten’ is er in Frankrijk niet meer bij, oordeelt hij.
In Piemonte ontmoeten we de zoveelste Italiaan die beweert dat Italië bestuurd zou moeten worden door een niet-Italiaan.
Italië blijkt ‘achterlijk modern’. Als één van de laatste landen in Europa moet je er in hotels je persoonsbewijs laten registreren. Een hotelier: ‘Tegenwoordig moeten we die gegevens naar de politie sturen via internet. Maar daarvoor is een code nodig die je moet komen ophalen in de hoofdstad van de provincie’.
Een grote wijnproducent geeft commentaar op zijn klanten.
Het liefst doet hij zaken met Nederlanders. (Detail: wij zitten tegenover hem)
‘Met Nederlanders verlies je geen tijd. Ze zeggen je direct wat ze bedoelen’.
Verrassenderwijs voegt hij er aan toe: ‘In tegenstelling tot de Denen’.
Het minst graag doet hij zaken met Chinezen, terwijl de Russen er mettertijd op vooruit zijn gegaan: ‘Vroeger waren ze slecht georganiseerd, hadden geen verstand van wijn en waren maffieus. Nu alleen nog dat laatste’.
*
Barbaresco