Burgeroorlogen gelden als de ergste. ‘Gewone’ oorlogen vallen in theorie onder het oorlogsrecht, waar een zekere regulerende werking van uitgaat. Hoe beperkt dan ook. Niet dat de jongens die Poetin naar het front stuurt dagelijks voor het slapen gaan de Tien Geboden en de belangrijkste regels van de Geneefse Conventies moeten opzeggen. Laat staan dat ze die na het ontwaken als lichtende, heilige beginselen voor ogen houden. Maar ja, de speciale gezagsdrager Poetin noemt zijn oorlog dan ook niet bij de naam, maar een ‘speciale militaire operatie’.
Ook ‘civil war‘ zou je op twee manieren kunnen lezen. De ene met de nadruk op war en de andere op civil, met compleet verschillende uitkomsten. De eerste is een oorlog tussen burgers onderling, de tweede een geciviliseerde, een beschaafde oorlog, als zoiets zou kunnen bestaan. In de praktijk is een civil war echter, zoals gezegd, het meest uncivil van allemaal.
Dat wordt bloedstollend geïllustreerd in de recente film Civil War, over een imaginaire burgeroorlog in Amerika. Het is een film die van mij nog geen vier sterren krijgt en dus niet besproken zal worden als FilmTip. Daarvoor is het bij vlagen teveel over the top. Ik zal ook niemand aanraden Civil War te gaan zien, want gelukkig(er) word je er niet van. Maar als waarschuwing, van wat er gebeurt als de cohesie binnenin een land het begeeft, heeft de film absoluut zijn waarde.
Want kán dat gebeuren? De makers van de film suggereren ermee van wel. In Amerika, althans.
Daar zijn ze met het begrip ‘burgeroorlog’ niet onbekend. De vorige ging daarbij ruwweg tussen Noord en Zuid, geografisch gezien. Maar het was ook een strijd tussen twee werelden, tussen de relatief verlichte, meer intellectuele noorderlingen, daar waar de bestuurlijke macht zich bevindt, en het meer conservatieve, even rurale als ‘feodale’ zuiden.
In de film van nu gaat het over specifieke staten die in opstand komen.
Naast ons in de bioscoop zit een jonge Amerikaan. Denk hij dat een nieuwe civil war in zijn land tot de mogelijkheden behoort? Nee. Maar het blijkt dat hij daarbij denkt aan een scenario zoals dat ons wordt voorgeschoteld door de film. Aan ‘rogue states‘.
Maar áls het gebeurt, dan zie ik dat eerder als een conflict dat los zal staan van de staten. Meer, opnieuw, als een clash tussen twee werelden. Al is, deels als vroeger, de ene wereld meer geconcentreerd in bepaalde staten dan in andere, zullen de fysieke grenzen van het conflict nog onoverzichtelijker zijn. En overal. Niet honderd kilometer verderop, bij een staatsgrens, maar langs het hek dat je scheidt van de buurman.
Een clash wordt het dan, meer dan ooit, tussen Zij & Wij. Tussen totaal gepolariseerde kampen. Tussen mensen die zich laten informeren door ‘oude media’, in digitale vorm of niet, en zij die hun kennis uitsluitend halen van meer of minder dubieuze websites. Daaronder ook degenen die in de Joostiania worden omschreven als ‘lariekoekofielen’.
Onder hen zijn velen die de wijsheid in pacht menen te hebben door zich te voeden met ‘alternatieve feiten’. Een van die wijzen las mij laatst de les. In plaats van mij nog ouderwets te laten leiden door NOS, NRC, CNN & Co., moet ik verder kijken dan mijn naïeve neus lang is.
Op het internet is zoveel meer te ontdekken. Daar pas kan je achter de echte waarheid komen, die de elites voor de gewone mensen verborgen houden. De schellen zouden me van de ogen vallen als ik eens zou ophouden zo nalatig te zijn.
Het roept de herinnering boven aan één van de reacties op deze site:
Je schrijft leuke stukjes, maar het is jammer dat je zo onnozel en goed van vertrouwen bent.
Wordt eens een beetje wakker, want dan kun je met je schrijf-talent nog iets goeds voor de mensheid doen !
Het is vijf voor twaalf.
Helaas, voor mij is er geen hoop meer. Zelf oud, heb ik nog vertrouwen in de ‘oude media’, niet uit principe en niet blindelings, maar proefondervindelijk.
Andersom, is er geen hoop dat De Nieuwe Wijze die mij onderwees nog uit zijn digitale loopgraaf zal komen. Daarom is een initiatief van publieke omroepen in onder meer België en Nederland, om in aanloop naar de Europese Verkiezingen aan ‘factchecking’ te doen, bij voorbaat zinloos.
De tegenstelling tussen Zij & Wij neemt allerlei vormen aan die elkaar vaak deels overlappen: stad-platteland / bestuurden-bestuurders / hoger-lager opgeleiden / klimaatactivisten en -ontkenners / Formule 1-fans en -haters / André Rieu-fans en … oh nee, echte André Rieu-haters bestaan niet. Geloof ik.
Veel van die tegenstellingen zijn niet nieuw. Nieuw is dat ze steeds scherper worden, deels aangejaagd door desinformatie via het internet. Desinformatie, al dan niet met voorbedachten rade in elkaar gefabriekt. Steeds beter.
Bij de huidige tegenstellingen wordt de opwekkende kreet ‘De meeste mensen deugen’ hooguit nog geldig geacht voor de mensen uit het eigen kamp. Het andere kamp is de duivel. Per definitie. Blindelings. Al deugen er ook daar meer dan ze van elkaar willen weten.
Ieder compromis met het andere kamp wordt steeds onmogelijker naarmate dat in oorsprong zo heilzame woord een nieuwe betekenis krijgt:
Compromis = Nederlaag
Een eerdere blogpost op deze site had de titel ‘Lijm’. Als de verbindende ‘verlijming’ in de maatschappij loslaat, dan kan het hard gaan, zo werd daar gesteld. Een proces dat versneld wordt door het ter discussie stellen van de neutraliteit van instituties. Conform oude omschrijvingen van tegengestelde emoties:
Komedie = Jij valt in het riool
Tragedie = Ik val in het riool
In diezelfde lijn tornen aan gerechtelijke uitspraken is spelen met vuur.
Een vonnis in mijn voordeel = gerechtigheid
Een vonnis tegen mij = partijdigheid
Een onbeschaamde pionier in dezen was wijlen Silvio Berlusconi, een man die meer rollen in zich verenigde dan mogelijk leek, maar die dat toch lukte, tegelijkertijd: zakenman en politicus, onderdeel én slachtoffer van de macht, (veel) te rijk voor de gewone man en toch één van hen.
Silvio is niet meer, maar zijn slechte voorbeeld doet slecht volgen.
Als eenmaal een kritiek punt is gepasseerd en burgers de wapens opnemen, zoals in Civil War, dan zijn het, in Amerika althans, de plattelanders, de bestuurden, de lager opgeleiden, de klimaatontkenners, de Formule 1-fans & Co. die het best bewapend blijken. Sterker, niet weinigen zijn er al op voorbereid. Tot op de tanden.
Een aantal van hen zie je in Civil War tekeer gaan and I’ll tell you: it is not a pretty sight.
Verongelijkten + wapens = killing.
TERZIJDE
– Kan het ook bij ons? Wie weet.
– Een civil war in Amerika zou wellicht het startschot zijn van rampspoed all over the place.
China stort zich dan direct op Taiwan. En…
– Hierboven: De Denker, van Rodin, na ontmoeting met iemand met andere prioriteiten. (Een koperdief).
– Iets leuks nog?
Ja, wat zingen de merels weer prachtig!
*
