Naar verluidt spiegelt het huidige ’tsaartje’ in het Kremlin zich graag aan zijn voorganger Peter de Grote.
Jarenlang woonde ik in de Amsterdamse Czaar Peterstraat. Maar pas nu, door die spiegeling, is mijn interesse voor de echte tsaar gewekt.
Hoe groot was die Peter eigenlijk? Heel groot. Meer dan twee meter. En die aanduiding ‘de Grote’? Die werd hem ‘spontaan’ gesuggereerd door een ondergeschikte. En of de tsaar zo vriendelijk wilde zijn die kwalificatie officieel aan te nemen.
Eens kijken, hoe verhouden het tsaartje van nu en De Grote Tsaar van toen zich tot elkaar?
In willekeurige volgorde, in het kort:
| TSAAR | Tsaartje |
| Stichter van Sint-Petersburg | Geboren in Sint-Petersburg |
| Groot | Klein |
| Zwakke constitutie | Sterke constitutie |
| Dictator | idem |
| Rancuneus | idem |
| Levendig | Saai (is mijn indruk) |
| Oprichter van een schertsgezelschap | Humorloos (is mijn indruk) |
| ? (heb niet de indruk) | Minderwaardigheidscomplex (is mijn indruk) |
| Drinkebroer | ? (heb niet de indruk) |
| Vandaal | ? (heb niet de indruk) |
| Schuinsmarcheerder | ? (heb niet de indruk) |
| Oorlogvoerder | idem |
| Bewonderaar van het Westen | Hater van het Westen |
| Meedogenloos | idem |
| Hervormer | Conservatief |
| Anti-klerikaal | Vriend van de kerk |
| Aan de macht: 42 jaar | Aan de macht: 22 jaar |
| Stierf, nog aan de macht, in bed / Anno 1725 | ? |
PETER & Poetin
Varia
* PETER werd in het nest van de macht geboren, Poetin niet. Wel moesten beiden het nodige doen om aan de macht te komen. Poetin groeide op tussen letterlijke en figuurlijke ratten, PETER als rechthebbende op de tsarenkroon. Poetin schopte het van straatcrimineeltje tot in het Kremlin, PETER moest eerst paleisintriges overwinnen om de totale macht te verkrijgen. In die positie verkeerde hij ‘slechts’ zo’n dertig jaar.
* PETER werd officieel ‘de Grote’ in 1721 en ontving in één moeite door de titel ‘Keizer’. Onder (veel) meer. Poetin gaat dat hopelijk niet redden.
* Even origineel als prima idee van PETER: het Nederlands in te voeren als tweede taal. Het kwam er niet van. Jammer!
* Poetin doet me denken aan de hond van een hospita die ik ooit had. Die hond was vals. Mijn remedie: altijd een hek tussen ons en verder totaal negeren. De hospita erkende zowel dat haar hond vals was als de noodzaak van het hek, maar zei: ‘Als je hem negeert wordt het nog erger’.
Bij een bezoek aan Riga werd Tsaar PETER op zijn beurt genegeerd door de Zweedse commandant die daar de baas was. Peter zou dit later aanvoeren als een van de redenen om de Grote Noordse Oorlog te beginnen.
* Een constante, van PETER tot Poetin (via Stalin), lijkt het gemak waarmee ook de eigen burgers de dood worden ingejaagd, of het te bereiken doel nu groots is of kleinzielig.
Je zou verwachten dat het tsaartje van nu door de Russische verliezen in Oekraïne toch op zijn kalende kopje zou krabben. Per medio september 2022 geschat op ca. 25.000.
Maar voor Russische leiders is dat niets. Alleen al PETERs even onbezonnen als megalomane aanleg van de stad waarin Poetin zou worden geboren, kostte een veelvoud aan Russen het leven. De gedachte ‘Maar we zijn nu toch een paar eeuwen verder?!’ blijkt alleen qua tijd te kloppen.
* Poetin refereerde onlangs nog aan het feit dat Sint-Petersburg is gebouwd op tijdens de Grote Noordse Oorlog veroverd land en dat dat destijds in Europa ook niet als Russisch werd erkend. Alsof hij daarmee vooruit wilde lopen op…
* PETER en zijn gevolg gedroegen zich als beesten in buitenlandse onderkomens waarin zij verbleven, zoals in Amsterdam en Londen, en richtten daarin enorme schade aan.
* In zijn streven de conservatieve Russisch-Orthodoxe kerk te hervormen richtte PETER zich tot geestelijken die meer hervormingsgezind waren dan de Russische: die uit Oekraïne.
*
Curieus
Ontelbare slachtoffers blijken te kunnen worden vergeten, terwijl de over die lijken verkregen vermeende ‘grootheid’ bij velen onderwerp blijft van nostalgie.
Hoe Russisch is dat?
*
TERZIJDE
– Dat miste ik tijdens Poetins ‘annexatiespeech’ van 30-09: een ‘splitscreen’. Met links de Russische president, die tekeer gaat over de westerse wandaden van weleer, en rechts beelden van wat hijzelf aanricht Anno Nu.
– Postuum door derden worden aangeduid als ‘de Grote’, zoals bij Alexander, is aanzienlijk overtuigender dan jezelf zo (te laten) noemen.
(Karel de Grote werd al tijdens zijn leven door derden zo genoemd).
– Helemáál vies van westerse dingen is Poetin nu ook weer niet. Volgens de Brookings Institution plagieerde hij voor zijn doctoraalscriptie bijna 16 pagina’s aan materiaal uit een Amerikaanse studie.
– Zijn grootvader was privékok van Lenin en Stalin.
– Eén van de door Peter c.s. in korte tijd ernstig uitgewoonde huizen is Herengracht 527.
‘Doet u dat thuis ook?’
Boze tong? Er wordt wel beweerd dat Peter (ook) thuis portretten benutte voor schietoefeningen.