Veel religieuze geloofsvormen zijn vervangen door seculiere. Zie bijvoorbeeld Scientology en, het meest actueel, ‘Donaldism’.
Dat er mensen zijn die zich aangetrokken voelen tot iemand als Donald T. is op zich al verbluffend genoeg. Maar nóg indrukwekkender wordt het als je ziet hoe taai ze zich daarbij vast houden aan ‘alternatieve feiten’. Hun geloof blijkt zich daarbij te kunnen meten met spinnendraad, het misschien wel meest flexibele en tegelijk sterkste materiaal dat er bestaat. Telkens als je denkt ‘Nú moet het breken!’, dan nog niet. Een nieuwe mijlpaal in dat fenomeen werd bereikt toen het zelfs T.’s trouwe spreekbuis Fox News te gortig werd. Toen dacht je ‘Nu gaan ook de Donaldisten om’. Maar velen veranderden daarop gewoon van informatiebron, zodat het nieuws bij hun werkelijkheid bleef passen.
De meest kwetsbare geloofsvormen zijn die welke een voorspelling bieden in combinatie met een harde datum. Zo is Het Einde der Tijden al eindeloos vaak aangekondigd, inclusief een kruisje op de kalender.
(Wat zou ik graag een documentaire zien over de bijbehorende geloofsgemeenschap, om te zien wat er gebeurt terwijl die datum voorbijgaat. Met hooguit een enkel buitje in het noorden van het land).
The End (Part One)
De reden dat geloof zo taai is, is het houvast dat het biedt. Spiritueel, bij wijze van kompas, maar ook materieel door het netwerk van geloofsgenoten. De mens lijkt wel een klimplant, die zonder ‘iets’ niet klimmen kan.
Ontkenning van het beleden geloof wordt door veel gelovigen gevoeld als ontkenning van henzelf, een bedreiging met existentiële proporties. Een belediging ook, door de suggestie dat je iets geloofd kan hebben dat geen geloof waard is. Vandaar de agressie die dat oproept.
Onlangs werd in ons parlement gedebatteerd naar aanleiding van de onthoofding van een Franse leraar door een moslimextremist. Zulks na een beschuldiging van belediging van de profeet Mohammed. De Kamerleden buitelden over elkaar om het recht van vrijheid van meningsuiting te verdedigen.
Terecht. Je mag zeggen wat je wilt. De leraar wilde dat alleen maar bespreekbaar maken. Of hij daarbij het beledigend geachte materiaal in zijn les had moeten laten zien, laten we even buiten beschouwing.
Iets anders is: als je een geloof, een profeet, of wie dan ook van staatswege straffeloos mag beledigen, moet je dat dan ook willen doen? Nee.
Oud geloof kan meer hebben dan nieuw geloof. Zo heeft het christendom een rijke historie inzake het killen van ketters, maar kan dat geloof inmiddels door jan en alleman te kakken worden gezet. Vaak zonder enige repercussie, zozeer dat komieken en cartoonisten er niet eens meer aan beginnen.
De islam is zo’n zes eeuwen jonger en alleen al daarom veel gevoeliger. Denken dat je zo’n geloof al beledigend kan openbreken is als het kauwen op een onrijpe kokosnoot.
Onlangs werden ook de beledigingen weer actueel waarvan het Nederlandse Kamerlid Geert W. zich bedient. Niet in het minst daar afgelopen week het hoger beroep diende van de Afghaan die op het Amsterdamse Centraal Station twee willekeurige mensen neerstak, als vervanging van W. zelf.
Daarover liet deze site zijn licht al eerder schijnen. Die blogposts overlezend knik ik er nog steeds instemmend bij.
Het hoeft geen betoog dat iemand die bij ons onschuldige mensen komt neersteken de hoogst mogelijke straf verdient, maar van W.’s officieel legale acties word ik bijna net zo misselijk als van een afgesneden hoofd. Dat er dan ook iemand op het idee komt een foto van de geblondeerde politicus ritueel te perforeren, zich daarbij beroepend op zijn eigen vrijheid van meningsuiting, is zo gek nog niet. Het lucht op en hij doet er niemand kwaad mee.
Anders dan de man op de foto. Die doet wel kwaad.
Eerder: