Dat wij Lage Landers het ooit aan de stok hadden met de Spanjaarden, daar ben ik diep van doordrongen. Als kind las ik met rooie oortjes al spannende boeken over hoe wij die Spanjolen een pittig poepie lieten ruiken. Wij, dapper klein groots volkje, tegen die brute overmacht van vóór de stoomboot en de Costa del Sol. (In mijn rooie-oortjestijd wist ik nog niet dat je de ‘geuzen’ van toen nu waarschijnlijk ‘hooligans’ zou noemen).
Maar Portugal? Hadden we daar ook iets mee te maken? Die lieve Portugezen, was dat niet een soort broedervolkje van ons, daar vlak naast hun dominante buren die zo nodig ook bij ons de baas wilden zijn?
Maar ja, nu heb ik te elfder ure een boek gelezen over ‘De Nederlanders in Brazilië’.
Brazilië? Zaten we daar ook al? Jazeker, en het had niet veel gescheeld of ze hadden daar nu een soort Nederlands gesproken zoals vandaag nog in Zuid-Afrika. Gelukkig ging het niet door, want Braziliaanse muziek is voor onze taal veel te smeuïg. (Goede Braziliaanse muziek klinkt als warme pindasaus).
Op een gegeven moment zette de West-Indische Compagnie in Brazilië een superman aan het roer, in de persoon van Johan Maurits van Nassau. Maar uiteindelijk verloren we de strijd met de Portugezen toch, vooral (volgens het boek dat ik las) door het niet meewerken van het zo machtige Amsterdam.
Creatie van de ‘Nederlandse’ Portugees Dirk van der Niepoort
In de marge van dat boek leerde ik nóg iets dat ik niet wist.
Natuurlijk, Downing Street kende ik al – wie niet? – maar dan net zoals ‘Number Ten’. Zo heet dat daar nu eenmaal en verder denk je er niet over na.
Maar inmiddels weet ik dat George Downing – van die straat waar Engelse premiers in de buitenlucht komen vertellen dat de Brexit weer is uitgesteld – dat diezelfde Downing één van de grootste Hollandhaters aller tijden was. Dat belette hem niet om toch op te treden als bemiddelaar tussen de Republiek en Portugal. Een geslepen diplomaat was hij namelijk wel.
Maar verder stond hij bekend als extreem onbetrouwbaar. Sterker, zelfs aan de overkant van de oceaan was hij spreekwoordelijk. In New England gold/geldt:
‘an arrant George Downing’ = a false man who betrays his trust
Ook ‘arrant’ wist ik trouwens niet. Arrant = doortrapt.
Downing had een ondergeschikte die niet beroemd bleef door een straat, maar door zijn dagboek. Samuel Pepys schreef daarin dat zijn baas handelde ‘like a perfiduous rogue‘, een ‘verraderlijke schurk’.
Zijn meesterproef daarvan legde Downing af tijdens zijn ambassadeurschap in Den Haag, toen er in Londen een machtswisseling plaatsvond. Downing draaide listig mee en verraadde zijn vroegere kameraden, die vervolgens in Londen werden gevierendeeld.
Londen (detail)
Het nieuwe regime was hier bijzonder tevreden mee en deed Downing onder meer het stuk land cadeau waarop Downing Street werd aangelegd.
Tijdens een latere missie in Den Haag moest Downing echter halsoverkop het hazenpad kiezen, toen hij (met recht) vreesde door het Hollandse gepeupel te worden gelyncht.
De man die ook bijna spreekwoordelijk gierig was, stierf in 1684 echter een natuurlijke dood. Schatrijk.
En nu, nu spreken de Britse premiers tot de wereld vanuit de straat met zijn naam.
TERZIJDE
Aangezien Downing ook belangrijk was bij het verwerven door de Engelsen van Nieuw-Amsterdam, zijn er in New York wel twee Downing Streets.
Onder Downings carrièrestappen: student van Harvard en een periode als predikant.
Pepys vond wel dat wat Downing deed goed was voor Engeland.
George D. als een soort voorloper van Donald T.: ‘Me and England first‘.
Hoe dan ook.
Volgens een recente enquête nemen veel Engelse voorstanders van Brexit als prijs daarvoor zelfs een eventueel uiteenvallen van het Verenigd Koninkrijk op de ‘koop’ toe.
Downing, in een brief uit 1664:
‘Pray what hath England lost by naturalizing the Welsh and Scots, and yet those are both poor nations which have nothing of art or ingenuity in them’.