Dunkirk ****
Les 1: Ga niet naar De Film Van Het Moment als-ie gloednieuw is. Zelfs als je daarbij de grote theaters mijdt met standaard ‘popcornpubliek’, dan krijg je dat publiek toch. Al moeten ze het in je ‘eigen’ bioscoop met pringles doen, hinderlijk is het wel. Bovendien word je afgeleid door het meisje schuin voor je, dat haar voeten op de rugleuning voor zich heeft gezet en waarvan de contouren zich aftekenen naast de oren van de man die dat niet (of wel?) doorheeft. Daarnaast zit je te denken hoe lang geleden het ook alweer was dat iemand in Amerika een medebioscoopbezoeker doodschoot omdat die in het donker maar bezig bleef met zijn smartphone. En nog zo wat.
Voor een subtiele film zijn die dingen fataal. Dunkirk knalt er grotendeels doorheen. Niet alleen door grof geschut, maar vooral omdat het grote verhaal verteld wordt via een paar kleinere, op een schaal waarbij je mee kan leven.
In feite is ‘Dunkirk’ een portret van een letterlijke afgang, uitmondend in triomf. Honderdduizenden militairen als ratten in de val, met hun rug naar de zee, draaien zich om.
Alleen nog vanaf de horizon kan hun redding komen, via boten, bootjes, alles wat vaart, terug richting Engeland. Het speelt in Frankrijk, dus je zou zeggen ‘Reculer pour mieux sauter‘, maar voor bijna iedereen is het ‘Reculer tout court‘. Wegwezen!
De hele situatie doet sterk denken aan Hannibal. Juist op het moment dat de geniale strateeg na al zijn spektakelstukken Rome de genadeslag kon toebrengen deed hij het meest onverwachte: treuzelen.
Hetzelfde deed Hitler. Het werd beiden, uiteindelijk, fataal.
Waarom Hannibal treuzelde is een raadsel, over de Duitsers bestaan duidelijker ideeën. De Duitse troepen waren toe aan een adempauze, onder meer na hun adembenemende opmars door de Ardennen. In de tussentijd zou de Luftwaffe korte metten kunnen maken met de ratten in de val, zo leek het. Dat zou ook zeker beter zijn gelukt als de Engelsen niet af en toe hulp van boven hadden gekregen: bewolking.
Duitse druk vanaf de grond was er overigens wel degelijk, wat in zo’n situatie de prangende vraag oproept wie er mag/moet/wil blijven om de aftocht van de anderen te verdedigen. Daaronder ook heel wat Fransen.
De film, echter, concentreert zich volledig op de evacuatie van de Engelsen. Dat levert fascinerend materiaal voldoende. Zo zoomt de film in op één van de vele particuliere bootjes die deelnamen aan de evacuatie en waarop alles anders liep dan verwacht. In een ander subplot rijst tussen mannen, samen in een ander schuitje, de vraag wie van hen zich moet opofferen. Het antwoord dat bekend voorkomt: de eenling die niet tot de groep behoort.
Momenten te over die zelfs de pringles doen ophouden met kraken…
The Circle **
Vaak is het boek beter dan de film, soms is het andersom. In dit geval vermoed ik het eerste, maar zeker weten doe ik het niet. Ik was pas bij pagina 54 toen ik op het idee kwam me de volgende 437 te besparen. Niet dat die eerste 54 slecht waren. Oké, niet dat je zegt ‘literatuur’, maar ze waren toch goed, op een moderne manier. De tekst was echter gedrukt in een piepklein lettertje op onwennig papier, alsof een verhaal over de ‘digital age‘ eigenlijk ook op een scherm wil worden gelezen.
Als film is The Circle niet geslaagd, maar de boodschap is wel degelijk van belang. Het gaat over een toekomst die er voor een groot deel al is. Een soort ‘Nineteen Eighty-Four’ met een ruime kwart eeuw vertraging. Een wereld waarin privacy steeds verder verloren is gegaan. Deels doordat we te vaak op ‘Accepteren’ hebben geklikt zijn we inmiddels een open (Face) boek.
En daarna…
IT, Informatietechnologie, is een tweesnijdend zwaard. Het kan goed doen, en kwaad. Voortaan hebben we wellicht in toenemende mate met twee Big Brothers te doen, één van de overheid en één van Big Business.
La Mort de Louis XIV **
Iedere film heeft recht op minstens één ster. Voor de moeite. De reutelende Lodewijk krijgt er nog een ster bij, voor de belichting. Veel dichter kan film niet bij Rembrandt komen. Maar Rembrandt is beter.
Mijn hoop op meer intriges bij het voeteneind kwamen niet uit. Misschien waren die er ook niet, omdat Een Bijna Dode Koning een Nog Net Levende Koning is als hij tot zijn laatste zucht autoriteit heeft.
Ook dood? La Mort du Vin Français? Bij alles wat er geprobeerd wordt om de Franse zonnekoning in leven te houden kan wijn niet ontbreken. Wijn uit… Alicante.
TERZIJDE
Voordat Hannibal aan het treuzelen sloeg creëerde hij een antieke Duinkerken-variant bij het Trasimeense Meer. Daarbij hakte hij alle Romeinse ratten in die val letterlijk in de pan. De lokale bevolking moest er crematoria voor bouwen.
Actueel: Genderproof
Wat is er mis met ‘Beste Reizigers’ in plaats van ‘Dames en Heren’? Niets. ‘Beste Reizigers’ is accuraat, ‘D&H’ niet. Dames en heren zijn vrijwel uitgestorven diersoorten. Accurater zou dan zijn: