Op dezelfde dag! Beter kon niet. Bij beide prijzen gingen er namelijk, grosso modo, evenveel wenkbrauwen omhoog. Maar ook duimen.
Ik herinner me de dag van Fo’s triomf nog goed. Beter gezegd: vooral de dag erna, door een Italiaanse krantenkop die op zich een prijs verdiende. Of je het er nu mee eens was, of niet.
‘Mistero buffo: Fo vince il Nobel’
Dat was werkelijk geniaal gevonden. ‘Mistero buffo’ was één van Fo’s bekendste creaties. Vertaling, naar keuze: ‘Grappig/Komisch/Leuk Mysterie: Fo wint de Nobelprijs’.
Welke krant het was weet ik niet meer, maar vrijwel zeker eentje ‘aan de rechterkant’. Fo was namelijk de troetelclown van links. In het artikel werd gespeculeerd over de vraag hoe Fo die zo begeerde prijs toch in hemelsnaam had kunnen winnen. Daarbij werd de hypothese geopperd dat Fo’s werk er in vertaling op vooruit moest zijn gegaan. Hoewel een vileine suggestie, is dat op zich wel degelijk een fascinerend onderwerp. Vrijwel altijd wordt er vanuit gegaan dat het origineel per definitie beter is, of dat nu geldt voor een bewerking – ‘Het boek is beter dan de film’ – of de omzetting naar een andere taal. Maar zeker is dat niet.
Zelf kan ik me in geen geval een Dario- of Dylankenner noemen, dus mijn oordeel is weinig waard. Maar op gevoel bewogen ook mijn wenkbrauwen zich richting mijn wijkende haarlijn. De Nobélprijs?!
Je krijgt er ook bij te eten.
Fo aanschouwde ik bij toeval één keer in levende lijve. Zo kon ik vaststellen dat Dario in elk geval in één opzicht groot was. Enorm. Maar op de een of andere manier vond ik hem uitgesproken onaantrekkelijk.
Later zag ik een opera in een enscenering van Fo. Daarbij had de Nobelclown een minaret vormgegeven als een fallus.
En toch is-ie 90 geworden. Voorzichtige conclusie: moskeegaande terroristen gaan niet naar de opera.
