Nou ja, ‘opstandje’. Een aantal Friezen blokkeerde de snelweg, om te voorkomen dat een bus met antizwartepietelingen Dokkum zou bereiken om aldaar te demonstreren. De bus moest omkeren, onverrichter zake.
Op zich hoort omkeren wel bij Dokkum. De rijders van de Elfstedentocht tikken er maar één seconde aan, om dan meteen weer terug te gaan. Alsof de duivel ze op de hielen zit. Eerder bleef een zendeling met bekeerdrift langer te Dokkum dan goed voor hem was. Hij kwam geen stempeltje halen, hij wilde zijn eigen stempel zetten. R.I.P. Bonifatius.
Het is begin 2018. We logeren in een andere Elfstedenstad. In de tuin staat een ezel met een intrigerende naam: Grotius.
Grotius te Bolsward.
Fascinerend. Grotius is immers ook de deftige naam van de beroemdste Hollandse rechtsgeleerde aller tijden, Hugo de Groot. Wat wil de ezeleigenaar hiermee zeggen? Is het:
‘Die Hollandse = Westerse huurling, die in opdracht van hoge Hollandse heren recht praatte wat hen uitkwam, die kan ons, Friezen, niets vertellen. Behalve ‘ie-aa-ie-aa!”
Of bedoelt-ie:
‘Ook Hugo was koppig en taai / ezels zijn juist slim / en wat ze te zeggen hebben hoor je in de wijde omtrek’.
In elk geval ging er bij De Friese Opstand van 2017 in de Randstad een belletje rinkelen. In hoeverre was de actie op de snelweg nu gericht tegen de antizwartepietelingen alleen? Of ging het ook om het opwerpen van een barrière tegen ‘De Randstad’, tegen ‘Den Haag’ of misschien wel Amsterdam?
Tijd voor een mini-enquête. Eén ding is daarbij al direct zonneklaar. De ene Fries blijkt nog aardiger dan de andere.
Maar bij de eerste die ik het vraag is het wel meteen raak. Hij ziet er rasecht uit: blauwe ogen en 100% blond, maar dan wel met een coupe van duidelijk na Bonifatius. Een jaar of dertig schat ik ‘m. En ja, hij geeft het direct toe: de actie op de snelweg maakte ook bij hem iets los van Friese trots, iets dat met Zwarte Piet niets te maken had. Iets van ‘wij tegenover hen’. Tegen degenen die denken hen iets te kunnen komen vertellen. (Maar in ‘Catalaanse oprispingen’ richting Friese onafhankelijkheid ziet hij niets. Hij kent ook niemand die wel dat soort kriebels heeft).
Statistisch gezien mag mijn enquête trouwens geen naam hebben, alleen al omdat alle anderen die ik het vroeg vrouwen waren. Genderneutraliteit is weliswaar de mode, maar ik vermoed toch dat zowel ‘opstandige trots’ als het doodmaken van opdringerige zendelingen vooral mannendingen zijn.
Bij geen van de vrouwen bleek althans iets van trotse weerstand tegen ‘Het Westen’. Volgens hen ging het alleen om Zwarte Piet, een traditie waarvan zij unaniem wisten dat dat die met discriminatie niets te maken heeft. Al kon een dame uit Hindeloopen zich wel voorstellen dat het vervelend moest zijn als ze ‘Zwarte Piet!’ zouden roepen naar een kind met een donker velletje.
Eigenlijk vond ze ook de hele blokkade-actie vervelend. Toevallig zat ze er met haar auto zelf in vast. Vooraan nog wel, dus ze had goede plaatsen, maar liever was ze op tijd gekomen waar ze moest zijn.
Een andere vrouw weet te melden dat er inmiddels al 40.000 euro is opgehaald om de blokkademannen te steunen voor het geval hun actie financiële consequenties heeft. Sympathie is er dus wel degelijk, wat daarvan dan ook de onderliggende oorzaak is.
En een eventueel overschot? Wordt dat liquide gemaakt in de vorm van beerenburg? ‘Nee’, zegt de vrouw, ‘dat gaat naar het goede doel’. Streng, maar rechtvaardig.
We gaan weer terug naar huis. Ik duw mijn koffer naast het ribbeltrottoir over het gladde fietspad bij Ysbrechtum. Passerende fietsers kijken me afkeurend aan. Alsof ze denken:
‘Dat is er vast een uit de Randstad!’
Maar een blokkade blijft uit.
TERZIJDE
Nadat Winfried = Bonifatius zijn zendingsdrang met de dood moest bekopen, staat Friesland nu wel vol met kerken.
Het verhaal wil dat Bonifatius pas echt succes kreeg toen hij een heilig huisje met de grond gelijk maakte, in de vorm van een eik. Hij hakte een exemplaar om dat door de Germanen diep werd vereerd. De verwachte wraak van hun goden bleef echter uit. ‘Ergo’, dachten de Germanen, ‘die van hem is sterker dan de onze’.
Noord & Zuid, een zelfde soort geluid
Vorige week overleed de Belgische comédienne Lies Lefever. Zelf gezegend met een donker vel, liet zij in leven ook haar licht schijnen op Zwarte Piet. (Voor het bekijken hiervan is een abonnement op de site van De Morgen nodig).
Op cacciucco.nl is inmiddels het nodige verschenen over Pieterman en zijn baas.
Zie De Sint&Piet Collectie