In alle onbescheidenheid vind ik dat ik over Sint & Piet wel een woordje mee mag spreken.
Ik ben beiden zelf geweest. Oké, Piet (waar nu zoveel over te doen is) was ik slechts één keer, maar meerdere keren speelde ik zijn baas. Sterker, ik vermoed dat ik nog steeds het record in handen heb van het grootste aantal kijkers dat de Sint ooit heeft gehad. Dat was toen ik de Goedheiligman mocht zijn voor het Chinese televisiepubliek. Alweer een ruime kwart eeuw geleden. (Als ik het goed heb, werd het programma waarin Sint zijn Chinese debuut beleefde in twee opeenvolgende jaren uitgezonden en had het alleen al de eerste keer een kijkdichtheid van ver over de tweehonderd miljoen).
Aan mijn Sint-optredens bewaar ik alleen maar de beste herinneringen. Zoals aan die keer dat Piet en ik na gedane arbeid er geen genoeg van kregen en zomaar aanbelden bij mensen thuis.
Mijn carrière als Piet duurde daarentegen maar kort. Heel kort. Wellicht was ook dat een record. Ik moest als Pieterman naar de kinderen van de buren. Ik bonkte er op de deur en stak alleen mijn arm naar binnen, waarop de buurkinderen gilden: ‘Dat is Joost!!’
Tja, en nu mag Piet van derden niet zwart meer zijn. Piet niet zwart?! Om witheet van te worden! In eerste instantie. Waar bemoeien ze zich mee?
Inmiddels is het nieuws zelfs doorgedrongen in Italië, via de bemoeienis van de VN. De Italiaanse reacties op internet lijken daarbij echter vooral de VN zelf te treffen, in de trant van ‘Hebben die niets beters te doen?’
Is Zwarte Piet een uiting van rascisme? Nee, natuurlijk. Al kan dat voor buitenstaanders/buitenlanders wel zo lijken. Dat realiseerde ik me destijds al bij het Sint-debuut in China.
Maar Piet is zwart vanwege het roet in de schoorsteen. Zwarte Piet is een Smeerpoets Piet. En al zou-ie verder lijken op de negerslaafjes die je wel op oude prenten ziet, Piet is een ras apart. Op het Pietenras wordt bovendien niet neergekeken. Voor Piet heb je respect omdat je bang voor ‘m bent en anders, meestal, vind je ‘m leuk. Bovendien is het Sinterklaasfeest een theaterstuk. Dus ook blanke mensen hoeven niet beledigd te zijn omdat een ‘witte’ Sint kinderen zou laten afvoeren in jutezakken, net zoals ook het Vaticaan niet tehoop loopt vanwege die Schijnheiligman.
Zwarte Piet is dus niet beledigend bedoeld, maar kan je je door hem toch beledigd voelen? Kennelijk wel. Wat nu als je niet beledigd wordt, maar je wel beledigd voelt? Dan lijkt er maar één van twee conclusies mogelijk: je stelt je aan, of je zit niet goed in je vel. En die laatste categorie, daar zit Sint toch wel over in.
In het boek Cacciucco staat een stuk over een ‘pelgrimstocht’ naar het graf van Sint Nicolaas in Bari. Daar stond ik paf, oog in oog met een beeld van de historische Klaas: zijn huid was donker. (Zie pag.120 e.v.)
Sint & Piet zijn niet statisch. Ze ontwikkelen zich. Wie weet was Sint ooit donker en is-ie nu wit. Kortom, ze kunnen, zullen ook doorgaan in hun klaasiaanse evolutie. Net zoals kinderen van vandaag niet meer kunnen begrijpen waarom je een telefoonnummer zou ‘draaien’, net zo staan ze met hun schoen voor de radiator van de cv te peinzen waar toch die schoorsteen is. Dat ding waar Piet zo zwart van wordt. Vooruit, wat maakt het uit. We draaien het gewoon om: Zwarte Klaas & Witte Piet… Waarom niet? Zolang Piet maar Piet blijft. Of anders Grijze Klaas en Rare Piet. Oh nee, grijs niet. Ik ken een vrouw die laatst een afspraak had in de Apple Store. Ze stelde voor om zich te laten herkennen als ‘grijze dame’. Maar de Apple-policy stond dat niet toe, omdat ‘grijs’ discriminerend zou zijn.
Nee, dan dus maar Rooie Klaas & Rare Piet. Hoewel, rood… En wel hopen dat de geboren Pieten niet in opstand komen. Wij, raar?!
Over raar gesproken: tot besluit nog iets over die hoogleraar van de VN-commissie, die zich afvroeg waarom wij zonodig Sinterklaas moeten vieren ’terwijl er al Santa Claus bestaat’. Haar zou ik graag ‘Mijn Droom voor Willem-Alexander’ willen onthullen: waarom zou je waar ter wereld wat dan ook nog vieren, behalve onze Koningsdag?
*
N.B.
De Pieten-polemiek lijkt wel jaarlijks de kop op te steken tegelijk met het verschijnen in de schappen van de chocoladeletters.
Veel te vroeg dus. Maar klik hieronder (beetje laat) voor
