Eén: Lang geleden had ik contact met een Italiaan.
Twee: 14 mei 2021. Een Italiaanse vrouw wordt herenigd met haar verloren portemonnee.
Drie: 17 mei 2021. Een man vindt de dood op, volgens velen, Italiës mooiste weg.
Het zijn drie echo’s vanuit een prachtig stadje in Toscane. Beroemd vanwege het mooiste plein van de wereld, de Piazza del Campo, en de krankzinnige paardenrace die daarop gehouden wordt, de Palio di Siena.
Eén
De Italiaan waarmee ik contact had, werkte als voorlichter voor de gemeente Siena. Het onderwerp: de stad, symbool van de Middeleeuwen, wilde een grote sprong vooruit doen en plande de aanleg van een glasvezelnet. De man met wie ik daarover contact onderhield was David Rossi.
Twee
De vrouw die haar portemonnee terugziet is daardoor aangedaan: ‘Er is nog menselijkheid in Siena’, citeert de krant Corriere di Siena. Het gevonden voorwerp is door iemand in een postbus gedaan. Op zich in Italië niet ongebruikelijk, maar wél bijzonder: alles zat er nog in.
De vrouw speculeert dat het te maken kan hebben met een aantal kaartjes dat ze in haar verloren voorwerp paraat had. Daarop stond de tekst ‘Waarheid voor David‘. Dat kan, denkt ze, de vinder hebben beïnvloed.
De vrouw die haar portemonnee terugkreeg is de moeder van David Rossi.
Op 3 maart 2013 eindigde het leven van haar zoon, 52 jaar oud. Hij wordt gevonden onder het raam van zijn kantoor in het monumentale Palazzo Salimbeni, hoofdzetel van de oudste bank ter wereld, de Monte dei Paschi di Siena. Inmiddels was David PR-baas geworden bij dit venerabele ‘instituut’, tevens grote geldschieter van de Palio-paardenrace.
Het oude Siena kent een dichte bebouwing en schaduwen in overvloed.
De Palio, veel buitenlanders weten het niet, is geen sportwedstrijd. Het is oorlog op viervoeters. Het doel heiligt daarbij vrijwel alle middelen, financiële al helemaal. Veel ervan onttrekt zich aan het oog van het publiek en zelfs dat wat iedereen kan zien, tijdens de race zelf, is vaak onnavolgbaar. Vast onderdeel ervan zijn de onderhandelingen tussen de ruiters, voor het oog van de duizenden op het plein en miljoenen achter de buis. Een koehandel te paard waar geen touw aan vast valt te knopen.
chiaroscuro / clair-obscur
Achter de schermen van het beeldschone decor is ook de bank zelf een mysterie. Tot in 2013 de, althans één bom barst. De bank heeft zich ernstig verslikt in de overname van de bank Antonveneta, daarvoor al een hete, gauw doorgegeven aardappel van ABN Amro.
Niet alleen is na die verslikking staatssteun nodig om de bank te redden, bovendien komen verborgen verliezen door derivatenhandel boven water. Onder meer.
Ruim voldoende, zou je denken, om als persvoorlichter van uit het raam te willen springen, in het geval je geweten dat wat je weet niet meer dragen kan. Maar ook meer dan voldoende om je bij die val te willen ‘helpen’ als je misschien meer naar buiten dreigt te brengen dan anderen zouden willen.
Onderzoeken concluderen ‘Zelfmoord’, maar twijfels blijven. Zo zou pas enige tijd na Davids val zijn horloge zich bij hem hebben gevoegd en hebben camera’s mensen waargenomen die zijn lichaam dicht naderden en daarna weer verdwenen.
Drie
Ruiters die de Palio van Siena betwisten hebben meestal een bijnaam. Zesvoudig Palio-winnaar Andrea Mari stond bekend als ‘Brio’, omdat hij zo levendig was. Was, dus. Want Andrea is dood. Sinds kort.
De priester sprak bij de uitvaartmis van ‘het mysterie van de dood’. Hoe hij daarop kwam, geen idee. Het mysterie van Brio’s dood, in elk geval, was er geen. Hij reed in een geleende Porsche op de kaarsrechtste weg van het land, bijna vijf kilometer lang. Die weg voert naar het plaatsje Bolgheri, aan de Toscaanse kust.
De Palio is een bezigheid voor snelheidsduivels te paard. Zet een snelheidsduivel op een rechte weg in een bolide met honderden paardenkrachten, een Italiaanse snelheidsduivel bovendien, en je ziet het al voor je.
De weg in kwestie is een nationaal monument, bezongen door dichters, vooral door de omzoming ervan: zo’n tweeënhalfduizend cipressen.
In Italië vind je heel wat wegen met cipressen, maar zeg ‘Il Viale dei Cipressi’ en iedere Italiaan weet om welke weg het gaat. Brio ging die weg te lijf con brio. Daarbij haalde hij diverse gewone weggebruikers in. Een kennis uit Bolgheri meent te weten dat Brio de tweehonderdvijftig aantikte, voor hij iets heel anders aantikte: drie cipressen in successie. Porsche in puin. Exit Brio.
Nog één keer reed de ruiter over de Piazza del Campo, heel langzaam nu, in zijn begrafeniswagen. Die was even daarvoor tevoorschijn gekomen uit hetzelfde paleis van waaruit de ruiters de Piazza betreden, vlak voor ze de strijd aanbinden voor de Palio.
Aan weerskanten van die ingang stonden twee politieagenten opgesteld, ieder met een opgeheven nerbo. Dat is de traditionele zweep waarmee de Palio-ruiters hun paarden aansporen en, zo nodig, ook hun concurrenten slaan. Een functioneler symbool van machismo bestaat er niet: een nerbo is een uitgerekte, gedroogde kalfspenis. Een knalhard gaspedaal, te bedienen met de hand.
Op de Viale dei Cipressi gebruikte de ruiter daarvoor zijn voet. En riskeerde daarbij zijn leven, dat van anderen en van de statige, donkergroene wachters langs de weg.
Siena rouwt, terwijl ik in stilte denk: ‘Kan de overledene niet postuum een boete krijgen’?
Veel tijd heb ik in Italië doorgebracht, maar soms lijkt het wel alsof de kloof tussen ons nog dieper is dan de hoogte waarmee cipressen naar de hemel reiken.
Eerder op deze site over Rossi en MPS.
TERZIJDE
David Rossi beroert de Italiaanse gemoederen nog steeds. Anno 2021 is er zelfs een parlementaire onderzoekscommissie in de maak, vooralsnog ten prooi aan geharrewar over de samenstelling ervan.
Oorspronkelijk was de Viale dei Cipressi omzoomd met populieren, maar die vielen teveel in de smaak van andere soorten viervoeters dan die van de Palio.
In de oudheid waren cipressen verbonden met rouw, vandaar ook dat er weinig Italiaanse kerkhoven zonder cipressen zijn.
Ook de cipressen zelf worden met de dood bedreigd. Van snelheidsduivels winnen ze het doorgaans, maar niet van iets minuscuuls, de Seiridium cardinale. Een schimmel.
Enkele honderden bomen langs de Viale zijn inmiddels vervangen door resistente klonen.