Een staaf van platina lag, te Sèvres, onbeweeglijk een meter te zijn. Zodat iedereen zou weten wat een meter was. En dat Sèvres bestond. Zeker, anders hadden we dat laatste niet geweten, maar een meter? Dat weet toch iedereen? Nee, dus. Niet precies.
Zelfs nu, anno 2014, weten we het nog niet. Wel makkelijk is dat je er niet meer voor naar Sèvres hoeft.
Eén meter = de afstand die het licht (in vacuüm) aflegt in 1/299.792.458e deel van een seconde.
Zo ‘simpel’ is het. Maar daarmee ligt de meter alleen muurvast in principe. Want, om maar eens iets te noemen, de snelheidsmeting van het licht kan altijd beter. En de seconde, hoe zit het daar mee?
Nou ja, voor een metertje badstof is de nauwkeurigheid inmiddels toch wel voldoende. Maar waar was het toch ook weer, die tentoonstelling, ergens in Italië, van valse maten en gewichten? Want de ‘salami-tactiek’ is al oeroud. Als de klant per meter een millimeterje badstof te weinig krijgt merkt-ie het niet. Maar de verkoper die duizenden van die millimeters bespaart, merkt het wel.
Over duizenden gesproken: na millennia beschaving hebben we nog steeds geen eenheid bereikt wat eenheden betreft. Goed, in de wetenschap misschien, maar elders kan je nog knap in de war raken door stones, feet, furlongs en Fahrenheit. Zeker, ook die zijn ‘officieel’, maar als metriek mens vind je ze op z’n gunstigst excentriek. Het doet je fantaseren over iets nieuws: ‘subjectieve eenheden’. In de praktijk heb je er weinig aan, niks eigenlijk, maar leuk zijn ze wel. Alleen al om ze te bedenken. Eens even zien…
Hoe lang is dat geleden?
Nou, een tandenborstel of drie.
Hoe ver is Brussel van hier?
Ik schat een IKEA of drie, vier.
Hoe zwaar is dat?
Ruim anderhalve Mexicaan.
Hoe koud was het water?
Een kwart pikkie.
Enzovoort…
Probeer het zelf maar eens en stuur ze op. Bij een goede oogst publiceren we dan op deze site een lijstje van de leukste.
Hoeveel stones weegt een steen?
(In dit geval ‘Pietra di Trani’, Apulië)
Trouwens:
Fahrenheit (+1 degree) = -17,22 graden Celsius
Foot = 0,3048 meter
Furlong = 201,168 meter
Inch = 2,54 centimeter
Knot (Knoop) = 1,852 kilometer (1 zeemijl) per uur
Mile (International) = 1609,344 meter
Mile (Metric) = 1500 meter
Pound (English) = 0,45359237 kilogram
Sea mile (Zeemijl) = 1852 meter
Stone = 6,35029318 kilogram
Yard = 0,9144 meter
Trouwens Deel 2:
Gabriel (‘Graden’) Fahrenheit was een groot deel van zijn leven werkzaam in Amsterdam en Den Haag.
Anders (‘Graden’) Celsius was een Zweed.
Een knoop van 0,04 meter. Ongeveer.
De knoop dankt zijn naam aan het meten van de snelheid van een schip via het aantal ‘knopen per glas’. In een touw werden op vaste afstanden knopen gelegd. Die lijn werd overboord gegooid en al afrollend werd geteld hoeveel knopen er voorbij gingen per glas (lees: zandloper).
