Onlangs beleefde ik een exposé van econoom Luc Aben.
Aben, een lucide Belg met in- en overzicht, liet daarbij zijn licht schijnen over de economie in het afgelopen jaar en keek in zijn kristallen bol inzake het volgende.
Bij het turen in die bol kijkt hij door de franje heen, of erlangs. Hij maakte er zijn thema van: concentreer je niet op de ruis, maar op de muziek. Zo hield ons voor in Het Concertgebouw. Probleem: inmiddels is de wereld zo vol ruis dat je de muziek nauwelijks nog horen kan.
Die rondraasruis biedt ruim voldoende om qua muziek een treurmars te vermoeden, maar Abens statistieken illustreren dat wat er doorklinkt toch niet in mineur staat. An der schönen blauen Donau is het nu ook weer niet, maar toch.
Ook qua ‘kanaries’ doet Aben niet alarmistisch. De kleine fladderaars die in de kolenmijn de mensen moeten wijzen op gevaar door opeens geen piep meer te geven, staan gewoon nog op hun pootjes. Vooralsnog.
Maar hoe zit het met The Elephant in the Room, de huidige president van Amerika?
(Frankrijk, begin 2025)
Is Donald geen ‘Kanarie XXL’? ‘That man‘ is hoogst onvoorspelbaar, iets waardoor financiële markten toch van de kook raken?
Aben beaamt dat, maar bespeurt bij De Luifelkuif inmiddels een soort ‘voorspelbare onvoorspelbaarheid’, een variant waaraan markten weten te wennen. Bovendien heeft men een fenomeen waargenomen dat inmiddels als ‘TACO’ door het leven gaat. Het staat voor ‘Trump Always Chickens Out‘, ofwel: Donalds soep wordt zelden zo heet gegeten als hij hem opdient. Zo kwam hij op de door hem zo ronkend genoemde ‘Liberation Day‘ weliswaar met zijn bespottelijke tarievenorgie, maar de meeste daarvan zijn inmiddels verlaagd of vertraagd.
Zodra The MAGA Man ziet dat iets niet werkt krabbelt hij weer terug. Net als een puber die een steen door een ruit gooit en met zijn tweede steen afwacht of er een reactie komt. Zo ja, dan blaast hij de aftocht. Zo nee, dan gooit hij eventueel ook die tweede.
Je kan dat omschrijven als laf, maar ook als brutaal. Te weten: ‘Ik heb nergens recht op, maar ik eis honderd. Als ik dan vijftig krijg, heb ik vijftig gewonnen die ik eerst niet had’. Tactiek van de rauwste soort, met de bullenpees dreigend paraat.
Aben lijkt zich echter op korte termijn niet zoveel zorgen te maken om Donald. Zelfs de grootste bullebak krijgt de grootste economie ter wereld niet direct omver en tot nu toe passen de andere zich aan. Daarbij ziet Aben het als bemoedigend dat er onder de kandidaten om de president van Amerika’s centrale bank op te volgen geen enkele hem voorkomt als incapabel.
Maar hoe zit het met de langere termijn? Zelf zie ik Make America Great Again niet als een nieuw begin, maar als monument voor een gepasseerd station. Daarbij wordt in Het Witte Huis zelfs een mega-ballroom ingericht, omdat anders tijdens The Last Dance al het opgeblazen onbenul aldaar er niet meer in past. Inclusief Donald als blaaskakende keizer, à la de eindtijd van het Romeinse rijk, die met zijn kortzichtige politiek van America First, Second and Third het eigen verval alleen maar bespoedigt.
Het door hem in gang gezette protectionisme dreigt echter, vrees ik, via een kettingreactie ook een wereldwijde negatieve spiraal in gang te zetten waarvan de gevolgen, al is het met enige vertraging, overal pijn zullen doen.
Protectionisme doet de onderbuik van angstigen altijd goed, maar leidt proefondervindelijk tot constipatie bij iedereen. Net als het buitensluiten van buitenlanders.
Rome werd juist sterk door het opnemen van vreemdelingen. Net als Amerika, ooit.
Amerika’s agressieve egoïsme van nu zal daar als een boemerang terugkeren, vermoed ik. Maar, wat de wereldeconomie betreft, ziet het er in de bol van Aben voor 2026 nog redelijk helder uit.
*
Gelukkig Nieuwjaar!
TERZIJDE
– Abens grote wens voor ‘onze’ economie: een EU met meer unie.