Een jongen passeert me, van een jaar of zeventien. Daarbij blijk ik, als vanzelf, aan profileren te doen.
Van top tot teen:
– Een blekig hoofd, waarbij ik denk: ‘Hm”.
– Om zijn nek een schakelketting, waarbij ik denk: ‘Consistent’.
– Een polyester shirt met blote mouwen, waarbij ik denk: ‘Wat lijken Hm-figuren vaak koubestendig!’
(Goed, het is februari in een tijd van smeltend poolijs, maar toch).
– Aan de lijn een pitbull, waarbij ik denk: ‘Dacht ik het niet?’
– En, tot slot, een enkelband.
Oké, ik geef het toe, dat laatste had ik niet verwacht. Niet dat het mijn profilering in de war schopte, maar omdat hij hem zo duidelijk liet zien. Ostentatief. Als een soort trofee met ‘pitbullplus-effect’. Alsof hij er ook trots op is.
Wat voor hoofd hoort hier bij?
Wat kunnen de bazen van die band eigenlijk volgen? Alles. Althans, wat zijn locatie betreft. Het is, in hedendaags Nederlands, Track & Trace in real time. Vanachter een beeldscherm zie je de persoon in kwestie bewegen over de kaart. Op die kaart kunnen zones zijn aangegeven waar die persoon niet mag komen, in een bepaald tijdvak, of helemaal niet. En de plek waar hij op een bepaalde tijd, bijvoorbeeld ’s nachts, juist moet zijn.
Aangezien degenen die de enkelbanders in de gaten houden niet voldoende ogen hebben, gaat er in de centrale ook een alarm af zodra een van hun ‘abonnees’ over de schreef gaat. Qua verplaatsing, of wanneer hij de betonschaar oneigenlijk benut.
Hoewel, een betonschaar heb je er niet eens voor nodig, want zo’n band moet er niet makkelijk, maar ook niet al te moeilijk af kunnen. Voor als je een ongeluk krijgt, bijvoorbeeld. Al is een enkelband zelf een soort ongeluk, zou je zeggen.
De grootste vijand van de enkelband is de burger. De voornaamste functie van gevangenisstraf is de behoefte van de burger die vraagt om vergelding. En vaak vindt de burger een enkelband als straf niet voldoende.
Maar, anders dan vaak gedacht wordt, is de enkelband (vooralsnog) geen alternatief voor gevangenisstraf, al zou dat in een aantal gevallen nog zo slecht niet zijn. Gedetineerden worden in de nor doorgaans wel beter, maar dan alleen als criminelen, iets waar de samenleving extra last van heeft wanneer ze vrijkomen. Gelukkiger van een gevangenis worden mensen meestal niet.
Een enkeling heeft wel baat bij de in een gevangenis afgedwongen structuur en regelmaat. Precies dat, vooral bij jongeren, is vaak ook een doel bij het toepassen van de enkelband, een maatregel die altijd loopt via de reclassering. In de hoop dat er zo nog iets te redden valt tijdens, bijvoorbeeld, een zogeheten ‘voorwaardelijke invrijheidstelling onder voorwaarden’ of een periode van verlof.
In het geval de band in de toekomst korte detentie zou vervangen, dan betekent dat wellicht ook winst wat betreft:
Recidive
Na gevangenisstraf: 47%
Na reclasseringstoezicht: 35%
Na taakstraf: 28%
Bovendien is de band aanzienlijk goedkoper dan detentie. Zo wijzen recente cijfers uit dat de detentiekosten van degenen die hun boetes niet betaalden bijna vijf keer hoger waren dan het bedrag aan boetes.
Apart aspect van de enkelband bij jongeren is de band met het thuisfront. Jeugdcriminaliteit gaat vaak samen met een sub-optimale thuissituatie. Als de enkelbanddrager daardoor vaker thuis is kan dat goed uitpakken, of juist slecht.
Hoe dan ook, de jongen met enkelband die me voorbij kwam was aan de wandel. De band laat niet alleen aan de centrale, maar ook aan de drager weten wanneer-ie fout zit. Hoe zou dat klinken?
Ik hoorde niets.
TERZIJDE
Gelden de genoemde recidivecijfers wel voor gelijksoortige vergrijpen?
Anders zou je kunnen denken dat een zwaardere strafsoort samengaat met een zwaarder delict en een zwaardere, meer onverbeterlijke crimineel.
Bij ‘grensoverschrijding’ gaat de band ook trillen.
Het te koop lopen met je band is in het vakjargon gebaseerd op ‘heroïsering’.
Mensen met een enkelband in 2021: 3.600
Daarvan gesaboteerd: 94.
Eerder op de site over profileren.