Had dat niet wat meer mogen zijn, na al die tijd? Er moest een ‘Wessie im Osten‘ van nog geen dertig aan te pas komen om ons erop te wijzen dat het in plaats van ‘al dertig jaar’ ging om ‘pas dertig jaar’. Zo snel kunnen dat soort processen niet gaan.
Er wordt weleens gezegd dat het ongeveer even lang duurt om het uitgaan van een relatie te verwerken als die relatie heeft geduurd. Zoiets geldt misschien ook bij deze scheiding-hereniging. Zelfs al leef je eroverheen en stolt het magma aan de bovenkant.
Onze fietstocht van 650 kilometer duurde even, net zoals je even bezig bent als je alles zou willen lezen wat daarover op deze site verschijnt. Vandaar hier wat ‘eenheidskrenten’ uit de pap.
Als je dacht:
‘Het Westen redde Het Oosten, Het Oosten was eeuwig dankbaar en De Herenigden leefden nog lang en gelukkig’.
Nou, nee. Vooral die dankbaarheid valt tegen.
Mogen we het eigenlijk nog wel hebben over Oost en West?
Gezien een hagelnieuwe grenspaal die we zagen, compleet met DDR-plaatje, zijn in elk geval de autoriteiten er niet op gebrand de scheiding van weleer te doen vergeten.
De mensen ook niet, zo lijkt het. De verschillen zijn nog steeds markant, qua inkomen, qua taal, qua instelling.
– De ‘Wessie im Osten‘ die we spraken vindt de voormalige oosterburen van onze oosterburen ‘eenvoudiger’ in de goede zin van het woord, met meer aandacht voor elkaar. Meer zoals mensen zouden moeten zijn dan in het Westen.
– Zelf ben ik opgevoed met de ‘wetenschap’ dat de Duitsers onderhuids als lijfspreuk zouden hebben: ‘Bei uns ist alles besser‘. Iets dat Oost-Duitsers nu bekend voorkomt als impliciet motto van hun westerburen. Met als pendant dat men in het Westen dacht dat alles in het Oosten bij het grofvuil kon en kwam. Te vervangen door al dat ‘beste uit het Westen’.
Gevolg: een superioriteits-/inferioriteitscomplex waar de ‘inferieuren’ divers op reageren: door weerzin, door ‘internalisering’ ervan, of door het om te buigen in eigen superioriteitsgevoelens ten opzichte van anderen, zoals buitenlandse immigranten.
– Is het echt waar? We stuiten meerdere malen op de bewering dat West-Duitsers na Die Wende voor één symbolische D-Mark Oost-Duitse bedrijven konden opkopen, terwijl voor de lokalen de marktprijs gold. Dat stond garant voor scheven ogen richting de voorgetrokken nieuwkomers.
– Iedereen lijkt het erover eens dat Die Wende te abrupt was, maar hoe had het anders gemoeten? Iemand steekt de hand in eigen boezem: ‘We waren teveel gebrand op de D-Mark’. Dat leek de paradijspoort.
– ‘Zo erg was het niet in de DDR’, zegt een stel uit Dresden. ‘Je wist niet wat je miste’.
– Het was wél erg, vindt een man bij de grenspaal: ‘Iedereen bespioneerde iedereen.’
– Geldt ‘Hoe oostelijker, hoe rechtser’? Daarover is men unaniem, zo lijkt het.
– Er is een stelling dat het rechts-extremisme in de hand wordt gewerkt door een fascinerend fenomeen:
Relatief veel (jonge) vrouwen zijn van Oost naar West getrokken ten opzichte van veel (jonge) mannelijke achterblijvers. Veel jonge mannen zonder vrouwen = hopeloos. Dat leidt tot Zuipen & Zondebokken.
Voor deze stelling vind ik Glimlachen & Herkenning, maar weinig instemming als voorname reden. Die ziet men veeleer in het parachuteren van buitenlanders in een gebied waar men zelfs nog niet aan West-Duitsers was gewend.
– We vragen in het Oosten meerdere keren of mensen de film ‘Das Leben der Anderen’ hebben gezien, over de Stasi in de DDR. Het antwoord is meermaals ‘Nee’. Omdat ze wat ze al kennen door hun eigen leven niet nog eens willen/hoeven te zien?
TERZIJDE
Naar schatting ging in de jaren negentig meer dan twee biljoen D-Mark richting Oost-Duitsland.
Hiervoor is vele jaren door alle Duitsers een ‘Solidariteitstoeslag’ betaald.
Daarnaast steunden de West-Duitse deelstaten tot 2019 hun oosterburen met 156,5 miljard euro.
Het tekort van de ‘Treuhandanstalt’, dat de privatisering regelde, bedroeg ruim 250 miljard DM.
Aantal arbeidsplaatsen Treuhand 1990: 4,1 miljoen.
Eind 1994: 1,5 miljoen.
De voorzitter van de Treuhand werd in 1991 vermoord, opgeëist door de Rote Armee Fraktion.
Zelfs de boeken van Karl May mochten ze in de DDR niet lezen.
Wat is erger? Een kindertijd zonder Winnetou, of zonder ijsjes?