1) ’s Middags rent in Frankrijk een wielrenner in een gele trui een berg op, zonder fiets.
en
2) ’s Avonds rijdt in datzelfde land iemand met een vrachtwagen zoveel mogelijk mensen dood.
Even krankzinnig lijkt de vraag: ‘Is er een verband tussen die twee?’ Natuurlijk niet direct en toch doen ze me aan elkaar denken. Beide waanzinnigheden gingen gepaard met menigtes. De wielrenner leeft van de menigte, de chauffeur doodde die.
Nu zijn menigtes die zich opstellen op Franse bergwegen om de Tour te kunnen zien er al sinds mensenheugenis, net als moordenaars. Maar toch lijkt er iets nieuws aan de hand: de factor ‘Look at me!‘
Tussen de Tourmenigtes bevinden zich steeds meer mensen die hunkeren naar hun eigen camera-moment, van één, twee en liefst meer seconden. Het mee rennen met renners, al dan niet opvallend uitgekleed of uitgedost, heeft doorgaans vooral het doel om zelf in beeld te komen. Look at me! Om over het hinderlijk in de weg staan maar niet te spreken, al dan niet om een kiekje te maken dat je vervolgens kan posten: Look at my picture! Het welzijn van derden, zoals dat van de renners, is daaraan ondergeschikt.
De opkomst van de sociale media heeft instantfaam, hoe kortdurend ook, voor velen dichterbij gebracht. Nu is het met alle technische ontwikkelingen zo dat het de vraag is of die mensen werkelijk veranderen, of dat ze het mensen alleen mogelijk maken te doen wat ze altijd al zouden hebben gedaan als het had gekund.
Het gaat er niet om precies te weten in hoeverre het publiek verantwoordelijk was voor de opstopping die een gele trui-drager een berg op deed rennen en wat de exacte combinatie van beweegredenen was die van de vrachtwagenchauffeur een killer maakte. Het gaat erom dat je het gevoel krijgt dat steeds meer mensen zich laten leiden door de kans op een maximaal aantal ‘volgers’. Liefst de hele wereld in één klap. Zelfs, of juist, als die klap fataal is.
Look, this was me!
Nou ja, nieuw…
In zijn Analecten doet Confucius smalend over
‘de gewone man die zelfmoord pleegt in een stroom of greppel, terwijl niemand er acht op slaat‘.
In de zesde eeuw voor Christus.
(Maar een zelfmoordaanslag had hij écht te min gevonden).