Want wat ‘weet’ ik eigenlijk van Polen? Bar weinig:
– Tragische speelbal tussen machtige buren.
– Vaderland van Chopin.
– Mijn vader heeft er in een krijgsgevangenenkamp gezeten.
– De massamoord in de bossen van Katyn (1940).
– De Opstand van Warschau (1944).
– Lech Walesa.
– Er moet ergens een ‘Zwarte Madonna’ zijn.
– Binnen de EU in opkomst.
– Regeringsvliegtuig inclusief Poolse president neergestort (2010).
– Huidige regering volgens de EU dubieus (2016).
En ik ben er welgeteld één dag geweest. Toegegeven, wel een heel bijzondere dag. Ook toen zinderde er een sfeer van opstand. Zie: WARSCHAU, 1 mei 1983 / Verslag van een ‘feestdag’.
Zo, dat is alles. Plus een handjevol (voor)oordelen:
– Polen zijn betrouwbaar, werken hard en niet zelden zwart.
– Polen zijn fanatiek katholiek (en héél trots op Paus Johannes Paulus II).
– Polen haten Russen.
– Maar drinken evenveel. Nou ja, bijna.
De krant ‘La Stampa’
Voilà. En ‘mijn’ Polen, hoe zat het daarmee?
– Je zou je hand voor ze in het vuur steken.
– Ze werkten als tijgers, ‘wit’ en op een mengsmering van water en groene thee.
– Ze bleken wel trots op hun paus, maar hooguit lichtjes katholiek.
– De aversie van één van de twee richting de Russen bleek zo groot, dat hij nauwelijks kan geloven dat het neerstorten van het Poolse regeringsvliegtuig (in Rusland) alleen aan het noodweer kan hebben gelegen…
– De speelfilm ‘Katyn’, zegt hij, is zeker de moeite waard.
– Eén van de twee vindt de huidige regering inderdaad niet in de haak, zijn maat zwijgt.
– Het gaat met hun vaderland inmiddels economisch heel wat beter, maar voorlopig gaan ze nog niet terug.
– Later wil de ene er misschien wijn gaan maken. De ander droomt van een restaurant.
Beiden verkozen uiteindelijk dus Amsterdam en zijn er tevreden. Eén van de twee verliet eerder Duitsland, nadat de Duitse wijnbouwer voor wie hij werkte zijn druiven aanzienlijk beter bleek te behandelen dan ‘zijn’ Pool.
Beiden werkten enige tijd in Engeland, maar ook daar vonden ze het niet ideaal. Teveel Engelsen bleken een te kwaaie dronk hebben. En te vaak.
(Nu dus maar eens kijken of ze bij het komende EU-referendum nuchter zijn…)
Hoe dan ook, één ding is zeker: hoe maak je Poolse expats gelukkig? Met erwtensoep.
N.B.
– ‘Polen als historische speelbal’ wordt alleen al bevestigd door het feit dat de Poolse lokatie van het kamp waarin mijn vader verbleef tegenwoordig onderdeel is van Oekraïne. (Hij werd er bevrijd door de Russen, een feit dat tot mijn verbazing niet gepaard ging met eeuwige genegenheid. Integendeel, hoewel de ex-gevangene na de oorlog zelfs niet meer door Duitsland wilde rijden op weg naar een ander land, hadden de bevrijdingstaferelen hem nog aanzienlijk beduchter gemaakt voor de Russen dan voor de Duitsers).
Houtsnijwerk uit het kamp Stanislau
– In mijn hersenpan bleken ‘De Opstand in het getto van Warschau’ en ‘De Opstand van Warschau’ met elkaar versmolten. In werkelijkheid lag er ruim een jaar tussen.